Hugdettur

Fyrir norðan land..

Ég var að horfa á fréttir á NFS. Þar var verið að fjalla um franska menningarhátíð í Reykjavík og talað við franskan mann, frænda stýrimannsins á Pourquoi-Pas?, sem fórst við Mýrar árið 1936. Í fréttinni var nafn skipsins og strandstaður a.m.k. tvítekið, skipið var sagt hafa strandað við Reykjanes!
Vita þeir sem skrifa þessa frétt virkilega ekki hvar skipið strandaði? Ég er svo einfaldur að ég hélt að þetta vissi nánast hvert mannsbarn, ekki síst vegna þess að í haust voru liðin 70 ár frá strandinu og tímamótunum því gerð allgóð skil í fjölmiðlum.
Í næstu frétt var fjallað um söfnun sem nú er í gangi norðan heiða. Þar er safnað fyrir þá sem þurfa fjárhagslega aðstoðfyrir og um jólin. Talað var við einn af forsvarsmönnum söfnunarinnar, og hann spurður hvort margir þörfnuðust slíkrar aðstoðar norðan heiða. Svarið var: " Jú, þeir eru því miður alltof margir hér fyrir norðan land". (!!!!)
Ég stóð upp og hætti að horfa.
Nú rétt í .þessu heyrði ég mér á bak að Sólveig Bergmann var að leiðrétta strandstað Pourquoi- Pas? Hversu margir skyldu hafa hringt?


Hluti fréttar á NFS:
Ástarbréf íslenskra kvenna til eina skipverja franska rannsóknarskipsins Pourquois-pas sem komst lífs af þegar skipið strandaði út af Reykjanesi árið 1936, verða að öllum líkindum afhent Íslendingum með vorinu. Frændi skipverjans, sem nú er látinn, er staddur hér á landi. Olivier Le Bihan er mikilsvirtur safnstjóri í Frakklandi, en hann stjórnar fagurlistasafninu í Bordeaux. Hann er frændi eina skipverjans sem komst lífs af úr strandi Pourquois-pas, Jean Le Gunnileg. Olivier er kominn hingað til lands sem sýningarstjóri Frelsun litarins sem nú stendur yfir í Listasafni Íslands, þar sem ómetanleg verk franskra snillinga á borð við Matisse og Renoir eru til sýnis. Hann segist vera sérstaklega ánægður að heimsækja Ísland vegna þess hversu mikil áhrif skipstrandið hafði á frænda hans, sem hætti siglingum eftir strandið. Jean Le Gunnileg sem var frá Bretagniu í Frakklandi naut þess þó að vera hér á landi eftir strandið og kynnst íslendingum vel.

( Hét hann ekki annars Gonidec, þessi franski stýrimaður sem komst af ?)

Í og við grísabúðina.

Ég skrapp í Bónus nú eftir vinnu, til að nesta mig upp til einnar vinnuviku. Af tillitssemi við lesendur ætla ég ekkert að lýsa fæðuvali og -venjum.
Þegar ég renndi (á hvíta jeppanum) inn í bílastæði framan við grísabúðina ( eins og börnin á leikskólanum kalla hana) tók ég eftir öðrum samskonar jeppa (þó rauðum) stutt þar frá. Í honum sátu þrír ungir menn, og utan við bílinn stóðu aðrir þrír og spjölluðu sín í milli og við jeppamenn. Ég sá að þeir sem sátu fram í jeppanum rauða héldu hvor á sínum pizzukassanum, og neyttu fóðurs milli setninga. Mér leist þannig á útlitið að vissara væri að læsa hvíta jeppanum, sem ég og gerði.
Ég sinnti mínum erindum í grísabúðinni, og laumaðist til að stinga einu suðusúkkulaði í körfuna, í trausti þess að konan léti vera að hnýsast í pokann minn þegar heim kæmi. (ég læt þetta atriði koma fram einungis til að teygja efnið)
Þegar ég hafði fengið afgreiðslu á kassanum og kortalesarinn hafði reynst í lagi (nokkuð sem er fátítt í grísabúðinni, a.m.k . þegar ég versla þar) og dyrnar sem hleypa manni út að erindi loknu höfðu líka reynst í lagi (annað sem angrar mann oft í grísabúðinni) tók ég pokann minn og gekk til jeppans hvíta. Hann stóð þarna nákvæmlega eins og ég hafði skilið við hann, ósnertur og óskemmdur.
Milli hans og mín lágu á jörðinni, með sirka einnar jeppabreiddar millibili, tveir stórir pizzakassar ásamt tveimur stórum gosílátum úr pappa.
Ég hélt heimleiðis, hugsi...........

Um handverk manns...




Við Skeggjagötu nr. 19 í Reykjavík má finna einhvern minnsta vinnustað landsins. Þó hafa komið þaðan meiri verðmæti en frá margfalt stærri stöðum, bæði í peningalegu, og ekki síst í menningarlegu tilliti. Húsið er gamalt, tvílyft, hraunað parhús og í kjallaraglugga má sjá lítið skilti með áletruninni: "Sveinn Ólafsson myndskeri" (Prjónastokkur frá Sveini Ólafssyni)

Vinnuaðstaða mannsins sem gerði tréskurð að ævistarfi er u.þ.b. 3 x 3,5 mtr. að stærð. Eitt lítið herbergi, fullt af verkfærum, viðarbútum, teikningum, hálf- og fullsmíðuðum verkum, ásamt fjölda annarra smáhluta, tengdum og ótengdum. Undir glugganum er lítill hefilbekkur, yfir honum eru tveir lampar. Í horni er vandaður, rafdrifinn trérennibekkur. Dyrnar opnast aðeins til hálfs, rýmið að baki þeirra er vel nýtt. Frá dyrunum liggur mjór "gangstígur" að hefilbekknum og meðfram honum að rennibekknum. Annað gólfrými er ekki.

Í þessu litla herbergi hafa ótal dýrgripir verið smíðaðir. Þarna hafa einnig verið lagfærðir gamlir munir, sem tímans tönn hefur leikið illa. Þjóðminjasafnið hefur nýtt sér þjónustu myndskerans, ásamt ótal einstaklingum, fyrirtækjum, félögum og stofnunum.
Þeir sem komið hafa í kirkjuna að Þingeyrum í Húnaþingi hafa eflaust skoðað stytturnar 12 sem prýða brík efri hæðarinnar og blasa við altarinu. Þær eru handverk Sveins, eftirgerðir frummmynda af postulunum, sem nú eru á Þjóðminjasafninu.
Sveinn Ólafsson er ættaður af Rauðasandi, fæddur að Lambavatni, sem enn er í byggð. Þar býr nú Tryggvi Eyjólfsson, frændi Sveins. Þeir eru synir bræðranna Ólafs og Eyjólfs Sveinssona, bænda að Lambavatni. Systkini Sveins eru Halldóra S. Ólafsdóttir, tengdamóðir mín, og Magnús Torfi Ólafsson fv. menntamálaráðh., nú látinn.

Ég átti þess kost að líta vinnustaðinn augum í dag og skoða möppur með ljósmyndum af mörgum verka Sveins Ólafssonar. Þar gat að líta helgigripi, minjagripi, gestabækur, endurgerðir ævagamalla skreytinga og kirkjumuna, ásamt útskurði á drykkjarhorn og fleiri bein, ss. rostungstennur.

Langa stund eftir þessa heimsókn hafði ég hendur í vösum, staðráðinn í að hafa þær þar til frambúðar. Eftir að hafa skoðað handverk Sveins Ólafssonar finnst manni allt það ákaflega lítils virði sem maður hefur sjálfur brasað um ævina.

Maður lifandi....

Kæra dagbók !

Á laugardaginn bauð fyrirtækið okkur á jólahlaðborð. Auðvitað vildi konan ekki fara með mér svo ég bauð Árórunni minni í staðinn.
Jólahlaðborðið var á Hótel Geysi, í Biskupstungum. Til að ferja mannskapinn var tekinn á leigu 14 manna Ford Econoline, stærsta gerð. Það var svo ákveðið meðal þeirra sem öllu ráða að þar sem ég væri slakasti drykkjumaðurinn (les: sá eini sem tryggt var að yrði ófullur að vanda) og auk þess með rútupróf, fengi ég þann heiður að aka mannskapnum ( og þar með okkur Áróru) upp að Geysi og til baka. Þess utan fengi ég að njóta góðra skemmtiatriða (af hendi sauðdrukkinna vinnufélaga) á leiðinni uppeftir og á meðan á borðhaldi stæði. Það var svosem engu lofað fyrir heimferðina.
Vegna þess að ég er alltaf sá eini ófulli í hópnum ( það eru mannréttindi að geta valið sér drykkjufélaga og þau réttindi nýti ég mér) þá vill það verða svo að þegar þessi hópur vinnufélaga fer út á jólahlaðborð (það eru einu skiptin sem mannskapurinn kemur saman með mökum utan vinnu. í veiðiferðinni árlegu eru menn makalausir) er ég vanalega sá fyrsti sem gefst upp og fer heim. Ég verð að segja það eins og er að konan mín (sem er álíka slakur drykkjubolti og ég) gafst upp á þessum samkomum eftir þrjú skipti og hefur ekki farið síðan. Ég verð, fyrir siðasakir af því að ég er kurteis og vel upp alinn, eins og ég hef margoft vikið að, að fylgja vinnufélögunum enda til þess ætlast. Það vill mér til að Áróra mín hefur gaman af jólahlaðborðum og kærir sig kollótta þó hún þurfi á síðari stigum samkvæmisins að gerast trúnaðarvinur misskildra, miðaldra bifvélavirkja sem eru búnir að fara gegnum öll stig skemmtunarinnar, tilhlökkunina, fögnuðinn, gleðina, vímuna, eftirsjána og enda svo í hálfgerðu "konan mín skilur mig ekki" niðursveifluþunglyndi á trúnaðarstiginu.
En semsagt, kæra dagbók, þá var mannskapurinn svo fullur strax í upphafi ferðar að fyrsta pissustoppið varð að taka á Sandskeiðinu. Síðan bættust ein þrjú við á leiðinni uppeftir svo það dróst nokkuð að við næðum á staðinn. Það hafði verið auglýst að Stebbi og Eyfi myndu spila, en yfir borðhaldi spilaði strákur úr sveitinni sem kunni á gítar og var bara þokkalegur. Þeir tvímenningar byrjuðu ekki að spila fyrr en um hálfellefu og spiluðu þá í sirka hálftíma. Þá var tekið hlé til að árita og selja diska. Okkar guðumlíki foringi splæsti í sjö diska og dreifði á borðið, einum á hvert par. Yngri sonur hans gat ekki látið sitt eftir liggja og tróð sér fremst í langa röð gesta til að fá sjálfa geisladiskana áritaða, en Stebbi og Eyfi höfðu annars áritað albúmin innaní. Eftir þrjár ferðir til slíkra hluta voru bæði tvímenningarnir og gestirnir orðnir þreyttir á frekjunni svo tekið var í taumana. Þegar þeir fálagar hófu svo spil á ný voru okkar menn komnir á trúnaðarstigið og tónlistin fór fyrir ofan garð og neðan hjá þeim. Áróra mín kom sér fyrir á góðum stað í húsinu og fylgdist af athygli með, enda ófull eins og faðirinn. Hún slapp þó ekki alveg við trúnaðarmennskuna en tókst að lempa þau mál langt niður fyrir meðaltal.
Stebbi og Eyfi spiluðu til miðnættis og fljótlega uppúr því var farið að hóa mannskapnum saman. Það tókst að lokum og við lögðum af stað í bæinn um hálfeitt. Það hafði fryst um kvöldið svo vegkrapið sem hafði valdið vandræðum á uppeftirleiðinni hafði breyst í stamt hrímyfirborð. Ferðin tók því styttri tíma en áður og ég gat ekið alla leið niður að Þrastalundi áður en fólk þurfti að létta á sér. Eftir það var aðeins stoppað við Litlu- kaffistofuna en neðarlega á Sandskeiðinu fékk okkar guðumlíki foringi þá dásamlegu hugmynd að bjóða mannskapnum í pylsu á Bæjarins bestu. Sem undirgefinn starfsmaður vissi ég hvað til míns friðar heyrði, og samþykkti áætlunina, en sem þaulvanur fylliríisbílstjóri frá rúntárunum vestra vissi ég hvað það þýddi að fara með fullan bíl af fullu fólki niður í miðbæjarhringiðuna og hleypa því þar út.
Og auðvitað fór það eins og ég hafði búist við. Karlarnir vildu fara á djammið, konurnar ekki. Rifrildi, ósamkomulag, rifin föt, illindi, vesen. Þegar okkar guðumlíki foringi ákvað að ekki yrðu frekari tilraunir gerðar til að ná fólkinu saman á ný, var haldið af stað heimleiðis. Í bílnum voru sjö manns, helmingurinn varð eftir í bænum til að djamma, rífast, röfla og slást.
Auðvitað þurfti ég svo að keyra hverjum fyrir sig heim að dyrum. Það stóðst á endum, að þegar við komum heim til foringjans, þá aðeins fjögur eftir, stóð miðbæjardjammhópurinn þar á tröppunum. Kominn á undan okkur og heimtaði partí !!
Í þessum hópi voru ein hjón með þokkalegri rænu. Við Áróra áttum okkar bíl heima hjá foringjanum og um leið og við gengum frá Econoline- drekanum og bjuggumst til heimferðar á okkar bíl, ákváðu þessi hjón að nýta ferðina til að láta skutla sér heim.
Við Áróra náðu heim í bólið kl. hálf fjögur.

Mikið rosalega var gaman á jólahlaðborðinu........
( P.S. Afsakaðu alla svigana...)

Nú er hún gamla Gugga dauð....

Þessa fallegu mynd af fallegu skipi tók Alfons Finnson, og hún er ein margra eftir hann sem sjá má á http://www.skip.is/skipaskra- (myndin er fengin að láni án leyfis af þeirri síðu)
Þetta skip hét upphaflega Guðbjörg Ís , 76 tonn og var smíðað í Þýskalandi árið ´59 fyrir útgerðarfélagið Hrönn HF á Ísafirði. Eftir að ný 110 tonna Guðbjörg kom vestur árið ´63 fékk þessi nafnið Hrönn. Útgerðin átti bæði skipin í nokkur ár en seldi síðan Hrönnina. Í eigu útgerðarinnar var þessi Guðbjörg alltaf hvítmáluð og er enn þann dag í dag nefnd " hvíta Guggan" manna á milli. Báturinn hefur farið vítt og breitt um landið, en átti lengst af heimahöfn á Norðausturhorninu, á Húsavík og Raufarhöfn. Síðustu árin hefur hann verið skráður í Snæfellsbæ. Hann hefur legið um nokkra hríð í Kópavogshöfn og grotnað þar niður, fyrst við bryggju en síðar við festar úti á Kópavoginum. Þær festar gáfu sig nú í morgun og bátinn rak upp á sker fram af Gálgahrauni þar sem hann sat fastur. Á fjörunni lagðist hann á hliðina og þegar að féll á ný náði hann ekki að rétta sig.
Nú liggur þetta fyrrum ísfirska stolt á hliðinni, fullt af sjó úti fyrir hrauninu og bíður þess sem verða vill. Þegar gamall eikarbátur sem staðið hefur ónotaður í reiðileysi langan tíma fyllist svo af sjó eru dagar hans taldir. Hann verður aldrei skip á ný.
Mér leiðist að sjá svona komið fyrir þessu fallega skipi. Það er eitt þeirra sem skrifuðu söguna vestra og átti betra skilið en þetta.
(það má svo geta þess í "framhjáhaldi" að sú Gugga sem tók við af þessari, sú 110 tonna, vék síðar fyrir 250 tonna stál-Guggu og var seld til Ólafsvíkur. Þaðan var hún gerð út árum saman undir nafninu Matthildur. Eftir nokkur eigendaskipti er nú svo komið fyrir henni að hún liggur við bryggju á Ísafirði og grotnar þar niður, ónýtt flak. Til að fullkomna niðurlæginguna hefur hún í nokkur ár borið nafnið " HRÖNN". Sá aðili sem hefur eignarhald á henni er þó alls ótengdur hinu gamla, áðurnefnda útgerðarfyrirtæki.
Síðasta skip í eigu Hrannar HF var skuttogarinn Guðbjörg ÍS 46, síðar Hannover og enn síðar Baldvin Þorsteinsson EA, landsþekkt af strandi við sunnlenska sandströnd og björgun þaðan)

Sýnishorn fullkominnar framleiðslu (og framleiðslutækja)

Vegna gríðarlegs fjölda áskorana, sem mér hafa borist eftir leynilegum leiðum, birti ég hér með mynd af höfði fjölskyldunnar. Ég bið fólk að taka viljann fyrir verkið, ég veit að myndin er ekki góð en betri bjóðast ekki. Ég hefði gjarnan viljað fá LRÓ til að fótósjoppa hana aðeins en kannski er hún svo sem jafngóð (eða slæm) óbreytt. Myndin er tekin í Kaupmannahöfn og ég er þarna nýkominn út, eins og sjá má á húðlitnum. Ég er þarna með derhúfuna mína, í fallega, appelsínugula bolnum mínum með ísinn stóra í hendinni. Maðurinn til vinstri (í köflóttu skyrtunni) er danskur strætisróni sem elti mig heilan dag í von um að ég splæsti á hann ís.Það gerði ég að endingu, og þetta sameiginlega áhugamál leiddi okkur saman. Við höfum haldið sambandi og hann býr nú hjá okkur á Lyngbrekkunni.
Ég hef lítinn tíma aflögu ,eins og sjá má af tímasetningu þessarara færslu. Þess vegna datt mér í hug að setja inn myndir sem ég fann á gramsi í tölvunni, af fallega fólkinu á heimilinu (og konunni)
Tekið um síðustu jól.
Til að fullkomna færsluna set ég mynd af sjálfum mér efst....

....en á hinn bóginn..

...má það furðu sæta hversu lengi konan hefur nennt að dragnast með þetta vestfirska viðhengi sitt. Hún er ákaflega vel gerð til munns aog handa og hefði eflaust getað valið mun betur, hefði hún lagt sig eftir því. En hún valdi að eyða ævinni (a.m.k. hingað til) með mér, og fyrir það hlýt ég að vera ævarandi þakklátur.
Konan mín er listakokkur. Hún leggur sig kannski ekki mikið eftir að framreiða þær fínu og dýru krásir sem má sjá á myndum í sælkerablöðum, enda praktísk og nýtin. Fjölskyldan er heldur ekkert mikið fyrir fínar krásir, en það sem konan mín eldar, gerir hún vel. Hún er kröfuhörð um vinnu og efni og hleypir þvi ekki hverjum sem er að sinni matargerð, enda er ég glataður kokkur, sem kannski má sjá af því að þegar við vorum að flytja suður haustið ´99, þurfti ég að dvelja rétta tvo mánuði á Ísafirði eftir að fjölskyldan var farin og börnin byrjuð í skóla hér syðra. Þar með þurfti ég sjálfur að sjá um eldamennskuna. Ég byrjaði á því að kaupa kassa af tekexi í heildverslun á staðnum, alls 96 pakka. Síðan var hálfur pakki af tekexi í öll mál, ásamt kaffi. Til hátíðabrigða sótti ég á trillunni spyrðu af signum fiski út í hjall og matbjó með kartöflum og smjöri. Tvisvar í viku hafði ég svo hátíðamat, bakka af 1944. Þegar ég svo að lokum birtist á þröskuldi konunnar hér syðra ætlaði hún að henda þessum horaða umrenningi á dyr. Sem betur fer þekkti hún mig loks (en þó ekki fyrr en ég hafði sagt til mín) og sleppti því gullna tækifæri sem þarna gafst til að losna við vitleysinginn.
Ég er dálítið gjarn á að brjóta eitthvað þegar ég vaska upp. Þá þarf að kaupa nýtt, og ekki er endilega víst að það nýja sé nákvæmlega eins eða af sömu stærð. Þá þarf að endurskipuleggja í skápunum. Endurskipulagning er nokkuð sem minn tregi heili á erfitt með að melta og því á ég oft í erfiðleikum með að koma hlutum rétt fyrir. Með leiðsögn konunar tekst það þó yfirleitt að lokum. Mínir hæfileikar á þessu sviði nýtast betur þegar tæringargat dettur á stóra, svartemileraða kjötpottinn, því konan veit að ég er snillingur í að tina í götin. Fleira mætti telja í þessum dúr, en niðurstaðan er þó alltaf sú sama, konan gerir þessa hluti betur en ég.
Ég er víst ekkert sérlega áhugasamur um barnauppeldi. Konan hefur að mestu séð um þá hlið mála, og eins og þeir vita sem til þekkja, hefur henni tekist betur við uppeldi barna en manns. Við eigum þrjú börn, hvert öðru mannvænlegra. Hér má kannski nefna það, þó það vegi kannski ekki þungt, að við konan erum bæði ökufær öll kvöld vikunnar. Þegar að hefur borið skemmtanir af einhverju tagi erum við fólkið sem kemur og fer akandi. Hlutirnir hafa einhvern veginn þróast á þennan veg, vín hefur aldrei verið notað á heimilinu og verður líklega ekki úr þessu. Börnin hafa aldrei séð okkur með glas í hönd, sem kannski hefur svo leitt til þess að sonurinn, 23 ára, veit ekkert heimskulegra en víndrykkju. Dóttirin, 16 er á svipaðri línu og þó henni, eins og öðrum unglingum, þyki gaman að þvælast fram á nætur með vinum og kunningjum vitum við yfirleitt af henni, og hún skilar sér alltaf vandræðalaust heim. Sú yngsta hefur að mörgu leyti erft skap og dynti föðurins, en konan kann svo sem lagið á slíku, enda uppeldismenntuð. Að öllu samanlögðu er ég sannfærður um að einhvers staðar þarna úti er fólk sem á í meiri vandræðum með börnin sín en við. Þessa velgengni má semsagt þakka konunni að langmestu leyti. Ég er rati við uppeldi.
Þegar minnst er á fatakaup eða -skort þeirra systra hef ég gjarnan lagt til að þau mál verði leyst með ferð í Rúmfatalagerinn. Þessi tillaga mín hlýtur jafnan lítinn hljómgrunn, því Rúmfatalagerinn verður seint talinn tískuverslun unga fólksins þó hann reynist mér val í vinnufatainnkaupum. Konan hefur því orðið að leysa þau mál og ég verð að segja að hún er ótrúlega útsjónarsöm við að finna góð og falleg föt á viðráðanlegu verði. Nokkuð sem ég treysti mér ekki til....
Það er ekki heiglum hent að gefa konunni gjafir, eins og ég hef áður nefnt. Þessi aðferð, að láta hana kaupa sínar gjafir sjálfa, hefur reynst mér ágætlega. Mér leiðist að kaupa gjafir, og með þessu tryggi ég að konan fái það sem hana sjálfa langar í. Hún hefur stundum, fyrir jólin, laumað því að Stubbunni hvað mætti nú alveg gefa sér í jólagjöf og Stubban bergmálar svo í okkur hin. Þetta er öndvegis fyrirkomulag, sem ég vona að haldist sem lengst.
Konan mín er enginn ferðagarpur. Það er nú einfaldlega þannig að ekki hafa allir sömu áhugamál, og eftir að mér lærðist að það væri betra að fara einn en að draga konuna hálfnauðuga með mér, hefur náðst meiri sátt um minn landshornaþvæling. Konan hefur þannig sýnt þessum ferðaáhuga mínum meiri skilning, vitandi það að ég er prýðilega sáttur við að hún sitji heima, sé það það sem hún vill. Þessi gagnkvæmi skilningur er raunar ekki nema nokkurra ára gamall, en hefur leyst margan vanda og sem fyrr segir, skapað allnokkra sátt.
Konan mín hefur ákaflega gaman af utanlandsferðum. Samt var það svo að sína fyrstu ferð fór hún með samstarfsfólki sumarið ´97. Sú ferð var farin til Danmerkur og þegar heim var komið kvað konan uppúr með það að þangað þyrfti ég að fara, ég hefði örugglega gaman af því. Fram að þeim tíma hafði ég ekki mátt heyra minnst á utanlandsferðir og var ákveðinn í að leggja ekki slíkan óþarfa fyrir mig. Eitthvað varð þó til þess að ég gaf afslátt af þessari skoðun minni og sumarið ´98 fórum við í vikuferð til Danaveldis, leigðum sumarhús og bíl og lögðum Sjáland að fótum okkar. Eftir þá ferð breyttist viðhorfið. Það liðu þó átta ár þar til aftur var farið. Öfugt við mig hefur konan auga fyrir gjöfum og um síðustu jól fékk hún mér innpakkað gjafabréf uppá flug fyrir tvo til Glasgow. Ég hafði einhvern tíma látið í ljós áhuga á að skoða Skotland og þarna gafst tækifæri. Síðan var ákveðin og farin önnur Danmerkurferð miðsumars.
Þessar ferðir leiddu það af sér að við erum aftur á leið til Skotlands í vor. Og aftur til Danmerkur í sumar. Okkur hefur gengið vel að vinna saman í þessum ferðum, þar sem konan er með kortið og ég við stýrið. Það var raunar dálítið undarlegt þarna í Skotlandi, en vandist þó.
Ferðalög innanlands eru samt ekki það sem henni finnst skemmtilegast. Þau eru mitt áhugamál, og það hef ég fengið að hafa að mestu í friði. Sömuleiðis bátinn. Hún var kannski ekki sátt, konan, þegar ég kom heim með nýja trilluvél uppá ríflega hálfa milljón, en féllst þó á það sjónarmið mitt að svo lengi sem ég greiddi vitleysuna af séraflafé, s.s.s blaðburði og slíku, en ekki af matarpeningunum, væru hlutirnir kannski í lagi. Hún er ekki sjómaður að upplagi, þó komin sé af slíkum, og gerði mér enn ljósara en áður var að báturinn væri mitt mál og hún yrði vart þar um borð. Undir þann samning ritaði ég strax. Við höfum með okkur samkomulag um að konunni sé ekki nauðsyn að borða siginn fisk með mér. Ennfremur að signa fiskinn ( ef og þegar slíkur matur verður á borðum) muni ég sjóða úti í bílskúr og snæða hann þar. Mér er nefnilega bölvanlega við sterka matarlykt í íbúðinni, og þó mér þyki skata herramannsmatur vil ég alls ekki að hún sé soðin inni í hýbýlum okkar.
Ég hef alið með mér von um að geta haldið upp á fimmtugsafmælið um borð í trillunni úti á Breiðafirði. Sem stendur bendir fátt til þess að það rætist, en hitt hef ég löngu ákveðið, þar sem mér leiðist fátt meira en tilstand, að þar sem afmælisdaginn ber upp á frídag muni ég taka þann dag snemma einhvers staðar í góðri fjarlægð frá höfuðborgarsvæðinu - líklega á húsbílnum góða.

Til hvers....?

Einhvars staðar hér á netflórunni kom upp sú spurning hvort og hvernig það virki að gefa konum blóm. Ég fékk einmitt ábendingu um að prófa að gefa konunni blóm til að blíðka hana vegna nýjustu æfinga minna á bílaviðskiptasviðinu.
Ábendingin varð kveikjan að þessum pistli. Málið er nefnilega það að það er sama hvað ég reyni, konan mín virðist alls ekki vera ánægð með neitt sem ég geri fyrir hana. Hún á það til að kvarta undan því mikla álagi sem fylgir matseld fyrir fjölskylduna. Ég hef margsinnis boðist til að sjá um matargerðina en uppskorið fuss og svei, ég kunni sko ekkert að elda og það sé vísasta leiðin til að svelta fjölskyldumeðlimi að láta mig sjá um eldamennskuna. Það sama gildir um þvotta. Ég hef boðist til að létta álagi af konunni og þvo fyrir hana þvottana en hún álítur það vísa eyðileggingu vélar og líns að þiggja mitt góða boð.
Ég fæ raunar stundum að vaska upp. Sé konan nálæg finnur hún stöðugt matarleifar á áhöldunum, ský á glösunum eða skán í pottunum. Hún virðist heldur aldrei sátt við það hvernig ég raða upp í skápana, því stöðugar breytingar og tilfærslur gera mér oft erfitt með að fylgjast með hvar hver hlutur á að vera.
Ég minnist þess þegar börnin voru lítil, og ég lá undir stöðugum áföllum fyrir að hugsa meira um að leika mér með strákunum eða liggja í einhverjum bíldruslum en að taka þátt í uppeldinu og þeirri vinnu sem því fylgdi. Ef ég síðan bauð fram krafta mína virtist mér lífsins ómögulegt að gera nokkurn hlut eins og konan vildi. Hún vildi sumsé hafa sinn hátt á hlutunum, og vildi að ég hefði þann sama hátt á, en ekki minn eigin.
Eftir því sem börnin hafa stækkað hafa áherslurnar breyst. Þegar þurft hefur að taka afstöðu til einhverra mála varðandi uppeldi, fatakaup eða skólamál hefur konan gert kröfu til þess að ég taki meiri þátt en henni finnst ég gera. Þegar ég hef svo viljað blanda mér í málin hef ég komist að því að mér er jafnan ætluð fyrirfram gefin afstaða og mín aðkoma þannig fyrirfram ákveðin - ég á semsagt að samþykkja það sem konan er búin að ákveða, en þó þannig að útlit sé fyrir að ég sé að skila skynsamlegum tillögum í leiðinni.
Ég hef fyrir margt löngu gefist upp á að gefa konunni afmælis- eða jólagjafir. Mér hefur aldrei tekist að gefa henni neitt sem hún hefur verið ánægð með. Samt gerir hún kröfu til þess að ég gefi henni eitthvað. Það er dálítið erfitt, fyrir jól eða afmæli, að leggja upp í gjafakaupaleiðangur vitandi að það sem keypt verður vekur frekar kvartanir en ánægju. Ég hef tekið upp þá stefnu að láta hana kaupa sínar gjafir sjálfa, við lítinn fögnuð hennar, því eðlilega þykir henni ég sýna lítinn áhuga á að "koma henni á óvart" Stundum tekst mér þó að fiska eftir einhverju sem hún sýnir áhuga fyrir, og get þá leyst málin með kaupum á því. Konan mín kann nefnilega þá list að þykjast steinhissa yfir gjöfinni, þó hún hafi nánast valið hana sjálf.
Ég hef áður nefnt það að flestar ferðir á húsbílnum fer ég annaðhvort einsamall eða með Stubbunni. Það er vegna þess að því meiri áhuga sem ég hef á ferðum innanlands, því minni hefur konan. Ég veit ekki hvernig það er svona almennt, en konan mín verður alltaf að vita ákvörðunarstaðinn í upphafi ferðar. Það þýðir ekkert fyrir mig að ákveða ferð "eitthvað út í buskann", ferðin þarf alltaf að hafa einhvern ákvörðunarstað. Þannig þýðir ekkert að ákveða ferð á Norðurlandið. Förinni verður að vera heitið til Akureyrar eða til einhvers annars þéttbýlisstaðar þar sem eru verslanir. Í öllum þeim ferðum sem ég hef farið norður og konan er með í, hef ég reynt að fá hana til að samþykkja Vatnsdalshringinn, án árangurs. Hún hefur aldrei farið þessa fallegu leið, vegna þess að hún hefur að eigin sögn, "engan áhuga á einhverjum helvítis sveitabýlum sem flest eru í eyði hvort sem er"
Ég hafði ráðgert ferð á n-a.hornið sl. sumar. Hef aldrei komið á svæðið frá Ásbyrgi að Bakkafirði. Mig langaði því að fara fyrir Sléttu og nefndi það við konuna sumarið ´05. Hún kvað strax uppúr með að þá ferð gæti ég farið einn. Hún hefði ekki áhuga á einhverjum deyjandi krummaskuðum og nokkrum hálfhrundum eyðibýlum. Stubban var hins vegar til í að koma með, en vegna annarra aðkallandi verkefna var aldrei farið. Mig langar því að reyna við þennan áfanga næsta sumar, en nú er Stubban mín að verða unglingur, gelgja sem þykir hallærislegt að hökta um landið með gamlingjanum á hávaðasömum húsbíl með takmarkaða snyrtiaðstöðu, án internets, MSN og alls þess annars sem bráðnauðsynlegt er hverjum unglingi. Það má því ganga út frá því sem vísu að þegar aftur sumrar verði hennar áhugi bundinn öðrum hlutum. Hún hefur raunar verið frábær ferðafélagi, ræðin, útsjónarsöm og skemmtileg, en allt er jú breytingum háð og ekkert varir að eilífu. Hún á allt gott skilið fyrir allar þær ferðir sem hún hefur farið með mér.
Og svo er það báturinn. Ekki verður hann sameiningartákn fjölskyldunnar. Í þau örfáu skipti sem konan kom með á sjó vestra var höfninni varla sleppt þegar hún taldi nóg komið, nú væri öllum orðið kalt, allir orðnir þreyttir og best að halda heim. Þegar börnin fóru ein með gátu siglingarnar staðið nokkra klukkutíma, eða jafnvel heilan dag. Þá var siglt norður undir Snæfjallaströnd, Jökulfirði eða út undir Stigahlíð utan Bolungavíkur. Í góðu veðri eru þetta með fallegustu stöðum í heimi, hafi fólk á annað borð auga fyrir slíku. Þá gátu legið margir, fallegir fiskar í kassa þegar heim var komið. Ég man þó ekki eftir að hafi komið heim með fisk, sem ekki skapaði vandamál. "Hvar á að geyma þetta?, ég kann ekki að verka það og það borðar þetta enginn" var algengt viðkvæði. Þessar veiðar urðu því til þess að ég smíðaði mér hjall á tunnum og hafði við akkeri úti á Prestabugtinni utan bæjarins. Þar gat ég látið síga bæði þorsk og ufsa, því siginn fiskur hefur frá fyrstu tíð verið mér sælgæti enda ósjaldan á borðum heima hjá gömlu. Þennan signa fisk varð ég þó að sjóða úti á svölum og borða hann þar einnig, því ekki mátti lyktin berast inn í íbúðina.
Ég geri þó ekki ráð fyrir að þessi áhugi barnanna hafi enst, enda er svo ekki að heyra. Stubban er þó ennþá spennt fyrir skipasmíðinni, en af ofangreindum ástæðum er hætta á að sá áhugi verði bundinn öðru, þegar smíði loks lýkur og skipið verður haffært. Mig hefur lengi langað að sigla um Breiðafjörðinn og hef stefnt á að sá draumur geti orðið að veruleika næsta sumar þegar ég fylli fimm áratugi.
Það er útlit fyrir fámenni í því afmæli..............

Er þögn sama og samþykki??

Þeir hjá Vátryggingafélagi Íslands voru með pakkatilboð í gær. Tveir fyrir einn. Þar sem ég stenst aldrei góð boð nýtti ég tækifærið og nældi mér í tvo Skóda. Annan rauðan, hinn bláan. Annar verður rifinn, hinn lagfærður. Annar er skemmdur að aftan, hinn að framan. Annar kemur frá Akureyri, hinn frá Selfossi. Sameinast svo í Kópavogi. Samíslenskt verkefni. Annar á nýjum nagladekkjum, hinn með nýjan geislaspilara.

Konan talar ekki við mig. Þolir ekki samkeppni um athyglina. Ég tala bara við Skódana í staðinn. Jú, og Stubbuna. Hún hristir reyndar hausinn en lætur það nægja.

Á Framsóknarflokkurinn pólitíska framtíð?

Nei.
Snúum okkur þá að öðru:
Það var hérna í den, þegar þeir norsku þjófar og ræningjar sem við viljum gjarnan telja forfeður okkar, voru að hasla sér völl í þessum hundskinnsútnára sem þeir nefndu svo Ísland. Þegar langskipunum og knörrunum fjölgaði og rummungarnir voru búnir að átta sig á að hér voru engin bú til að ræna heldur þurftu þeir að stofna sjálfir til búa, þurfti að búa til einhvers konar reglur til að marka sér bújörð eða svæði til framleiðslu lífsviðurværis.
Ég er ekki viss um að þessir norsku ræningjar hafi verið biblíufróðir. Þeir munu jú hafa verið hér á fyrsta árþúsundinu eftir Ésú, jafnvel nokkuð snemma á því þúsundi, þó seinni tíma sérfræðingar hafi viljað bíta sig fasta í ártalið 830. Það gæti jafnvel verið að forfeður einhverra þeirra víkinga sem hingað komu hafi verið persónulega kunnugir þeim ágæta og áhrifamikla manni.
Nú er ég ekki sérlega fróður um innihald biblíunnar, þó ég hafi sem unglingur flett upp í Esekíel spámanni eftir ábendingu frá félaga mínum. Ég get ekki sagt að þær svæsnu kynlífslýsingar sem þar er að finna hafi verið mitt leiðarljós í lífinu en hitt er mér dagsljóst að kynjamisrétti er ekki eitthvað sem er uppfundið á síðustu öldum. Eitt af því sem biblían kennir er að konur eigi að vera mönnum sínum undirgefnar. Þannig skal það vera, enginn afsláttur gefinn.....
Eitt af því sem þó hefur síast gegnum það svartnætti fáfræðinnar og skilningsleysisins í höfði mér, sem ég má daglega búa við, er það að biblían sé í raun margar bækur. Sá hluti þeirra sem skrifaður sé áður en Ésú kom til sögunnar sé nefndur Gamla testamenti. Í þeim hluta koma fyrir karlar eins og Nói og Móses, þessi sem fór upp á fjall og kom aftur niður með áritaðar steintöflur sem hann fullyrti að væru beinar skipanir frá almættinu sem oss eymingjum bæri að hlýða í hvívetna.
Ef við nú gefum okkur að norsku villimennirnir sem hingað flúðu réttvísina í eigin landi hafi verið lesnir í biblíunni þá vitum við líka hvers vegna knerrir þeirra litu út eins og þeir litu út. Ég hef nefnilega margoft séð myndir af örkinni sem Nói smíðaði og verð að segja það að mér finnst hún grunsamlega lík knörrum norsku víkinganna, bara stærri og Nói þurfti ekkert segl, því hann treysti því að almættið myndi leiða örkina til hentugs lendingarstaðar. Í ljósi þess að almættið stýrði henni svo beint á fjallstind hafa svo seinni alda kynslóðir ákveðið að setja upp seglabúnað á skip sín og geta þannig aðstoðað almættið allnokkuð við töku skynsamlegra ákvarðana.
Ef við semsagt gefum okkur að norsararnir hafi verið búnir að lesa allavega þann hluta biblíunnar sem búið var að skrifa meðan beðið var eftir Ésú, hafa þeir verið búnir að átta sig á þessu með kvenfólkið. Þegar þeir svo settu reglur um það hvernig helga skyldi sér land undir bújörð var auðvitað fáránlegt að gera konum þar jafnhátt undir höfði og körlunum. Það er raunar dálítið furðulegt að þeir skuli yfirhöfuð hafa verið að gefa kvenfólki séns á að helga sér eitthvað land, en kannski er einhver smáleturskafli í biblíunni sem hefur sagt þeim að svona skyldi það vera.
Regla 1. Hver karlmaður má helga sér það land sem hann getur hlaupið kringum á einum sólarhring með logandi kyndil í hendi.
Nú hlýtur að hafa verið erfitt að halda kyndlinum logandi í sólarhring á hlaupum, því ég minnist þess ekki að gert hafi verið ráð fyrir kaffipásum eða pittstoppum, hvað þá skóskiptum. Það má því reikna með að farið hafi verið frjálslega með þessa reglu, og jafnan hafi verið með í för nokkrir aðstoðarmenn, þrælar, skyldmenni og aðrir þeir sem skyldu góðs njóta af. Einhver varð jú að votta hlaupið, því ekki höfðu þeir fundið upp myndavélina.
Regla 2. Hver kona má helga sér það land sem hún getur teymt kú umhverfis á einum sólarhring.
Nú er alkunna að kýr eru frekar hægfara dýr. Þó að sú kona sem land vildi helga hefði haft með sér vinkonur sínar þá var það beljan sem réði hraðanum. Það er ennfremur alkunna að konur sem eyða miklum tíma saman enda á því að hnakkrífast og fara í fýlu hver við aðra. Það má því gefa sér að í það minnsta síðasti hluti leiðarinnar hafi verið einmanalegur og lengi að líða, fyrir konuna sem endilega vildi eignast jörð.
Og enn eru menn að helga sér land. Nú er það íslenska ríkið sem gengur í fararbroddi. Fremstir fara nokkrir bírókratar og blýantsnagarar vopnaðir stóru Íslandskorti og tússpenna. Þeir breiða úr kortinu, benda á þá staði og þau svæði sem þá langar í m.t.t. vatnsréttinda og annarra þeirra hlunninda sem þar gætu falist, og draga síðan línur og hringi með tússinu. Gildir þá einu þó farið sé inn á þinglýst eignarlandsvæði bænda og búaliðs. Það gildir heldur einu þó íslenska ríkið hafi fyrir stuttu selt þinglýstum eigendum nefnd svæði. Ríkið setur lögin og reglurnar, og blýantsnagararnir segja: " Ríkið, það erum við"
Ég hef ákveðið að fara að dæmi ríkisins íslenska og helga mér land. Einnig ætla ég að fara að því dæmi ríksins að setja reglurnar um þessa helgun sjálfur. Þær eru í stuttu máli þannig að ég á allt það land sem ég sé úr gluggum íbúðar minnar, sem er þinglýst eign mín og einskis annars (nema konunnar, en hún er skv. biblíunni, mér undirgefin og ég hef á henni fulla stjórn).
Ég lýsi því hér með yfir að ég er réttmætur eigandi Úlfarsfellsins og alls lands sem fellur innan línu sem dregin er frá því vestur um að Akrafjalli. Ennfremur á ég Grensásinn, Fossvoginn, öll hús norðan Lyngbrekkunnar, húsið hans Gísla vestan við mig, fjórfalda þriggja hæða raðhúsið sunnan við og tvíbýlishúsið austan við mig. Þá á ég að auki nokkur hús við Álfhólsveg sem ég tilgreini ekki að sinni.
Ég er réttmætur eigandi allra eigna á nefndu svæði, stórra og smárra og mega eigendur þeirra búast við bréfi frá mér inan tíðar, þar sem ég tilgreini kostnað hvers og eins við að búa í mínum húsum á mínu landi. Að sinni geri ég ekki kröfu til þess að hús á svæðinu verð rýmd en ítreka rétt minn til að ákveða búsetu eftir geðþótta og eins og mér hentar hverju sinni.
Þetta tilkynnist hér með.
( hér mun ég setja undirskrift mína þegar mér þóknast)

Athyglisverð nýsköpun í sjávarútvegi.

Útgerð á Vestfjörðum stendur á aldagömlum merg. Menn hafa þar löngum verið framsýnni en aðrir og ófáar nýjungar í útgerð og vinnslu sjávarafla hafa litið þar dagsins ljós. Þó hafa þar, líkt og annarsstaðar á landinu skipst á skin og skúrir í útgerðinni, sveiflur í sjávarafla og sölumálum erlendis hafa þar ráðið miklu. Afkoma útgerða á Vestfjörðum hefur allajafna fylgt landsmeðaltalinu, hafi á annað borð árað illa í útgerð hafa Vestfirðingar ekki farið varhluta af. Á uppgangstímum hafa þeir svo verið fljótir að rétta úr, endurnýja skip og búnað og ná sínum sess í fremstu röð sjávarútvegsmanna. Þegar "skuttogaraöldin" gekk í garð um 1970 keyptu Vestfirðingar allmarga slíka togara, alla af svokallaðri "minni gerð", þ.e. skip sem voru skráð minni en 500 tonn. Á þeim skipum nutu menn annarra skiptakjara en á þeim stærri togurum sem keyptir voru til Akureyrar og Reykjavíkur. Á minni togurunum giltu s.k. bátakjör, sem færðu áhöfn mun betri tekjur en á þeim stærri, þar sem einnig voru mun fleiri í áhöfn.
Við innleiðingu kvótakerfis, aflasamdrátt og samþjöppun aflaheimilda hefur hlutur Vestfirðinga rýrnað mjög. Skipum hefur fækkað og kvóti þeirra sem eftir eru er miklu minni en áður var. Það má svo lengi deila um hverju sé um að kenna, vafalaust bera Vestfirðingar sjálfir þar mesta ábyrgð, enda hefur sama kerfi gilt fyrir allt landið og því allir undir sömu sök seldir. Mönnum hefur gengið misjafnlega að fóta sig við breyttar aðstæður, rótgróin fyrirtæki hafa horfið af sjónarsviðinu en önnur hafa haldið velli og jafnvel vaxið umtalsvert.
Einn er þó sá þáttur útgerðar sem vaxið hefur gríðarlega á undanförnum árum. Smábátaútgerðinni hefur vaxið fiskur um hrygg og afli þeirra hefur stóraukist enda ný kynslóð báta komin til sögunnar, hraðfiskibátar með allt að 600 ha. vélar sem geta gengið 20 -25 sjómílur með afla, sumir jafnvel enn meira. Nú er nú svo komið að útgerð þeirra er burðarás margra smærri sveitarfélaga sem misst hafa frá sér stærri skip með aflaheimildum.
Og enn leita menn tækifæra. Það er greinilegt að útvegsmenn hafa enn vilja til að reyna fyrir sér á nýjum miðum, afla tegunda sem vannýttar eru og láta einskis ófreistað til að svo megi verða. Það var sérstakt ánægjuefni að rekast á þennan fallega bát í Bolungavíkurhöfn á dögunum. Þetta er Siggi Magg ÍS, nýendurbyggður og uppgerður. Bátnum er ætlað að stunda hákarlaveiðar í vestfirskum sjó og er hann sérstaklega búinn til þess veiðiskapar. Vinnslurými er sérlega gott, allt yfirbyggt og aðbúnaður áhafnar því eins og best gerist á sjó.
Hákarl er veiddur á línu og er vinnslurými bátsins búið sérstaklega haganlegri opnun að aftan til að auðvelda lagningu og drátt línunnar. Allt handbragð við smíðina er til fyrirmyndar og ber skipið eigendum sínum fagurt vitni. Það er óskandi að þessi vaxtarbroddur vestfirskrar útgerðar fái dafnað og aukist að umfangi. Þarna er unnið eftirtektarvert frumkvöðlastarf sem opinberir aðilar ættu að gefa verðskuldaðan gaum og styrkja eftir föngum. Enn einu sinni hafa Vestfirðingar skipað sér á fremsta bekk í nýtingu sjávarafla.

Farinn vestur!

Kem aftur næst þegar verður flogið. ( ef það skyldi verða flogið aftur)

Ljóðahornið.

Já, ég verð að viðurkenna það að ég hef ekki sinnt ljóðahorninu sem skyldi undanfarið. Nú hyggst ég bæta þar um að nokkru. Ástæðan er vangaveltur um höfuðáttirnar í ljóðum, og þá sérstaklega dægurlagatextum. Fyrir skömmu fór að heyrast í útvarpi nýútkomið lag sem ég held að sé sungið af Ellen Kristjánsdóttur. Þetta er svona rólegt og hugljúft lag, ekki man ég textann nema eitt brot sem er endurtekið nokkrum sinnum: "Þú ert mér opin bók að norðan...." Já, í öllu falli heyri ég ekki betur. Að vísu er meiningin mér algerlega lokuð bók, óháð öllum áttum en lagið er ágætt og textinn eflaust líka, þó ég nái ekki samhenginu. Flutningurinn er svo hnökralítill eða -laus að mínu viti, enda fagfólk á ferð.
Annað ljóð sem ég vil gera að umtalsefni er sungið af Bríeti Sunnu, Keflvíkingi sem vakti athygli í Ædolinu nú síðast. Lagið er erlent, held ég, svona ástar/tregaljóð þar sem stúlkan syngur til ástarinnar sinnar sem ekki hefur vikið úr huga hennar í heilt ár. Í textanum kemur fyrir þessi lína: "Ég er flutt úr íbúðinni inn í Keflavík.." . Nú greini ég ekki í hinu sungna orði hvort sagt er " inn í Keflavík" eða " inni í Keflavík". Á þessu tvennu er allnokkur munur. Ef við gefum okkur að sagt sé "inn" þá hlýtur Bríet Sunna að hafa búið utan við Keflavík, en gefist upp á strjálbýlinu og er flutt inn í bæinn. Sé aftur á móti sungið "inni" þá má gefa sér að Bríet Sunna hafi búið innan bæjarmarkanna, jafnvel í hjarta bæjarins, en sé nú flutt þaðan til einhvers óuppgefins heimilisfangs. Svona getur meiningin haft endaskipti með einum bókstaf sem ekki heyrist í söng.
Að vísu er þriðji möguleikinn fyrir hendi, og skal hann nú kynntur. Vinnufélagar mínir, sem fæddir eru og uppaldir á höfuðborgarsvæðinu, hafa þá leiðu málvenju ( að mér finnst) að vilja fara "inn" í alla staði. Þannig fara þeir "inn" í Hafnarfjörð, "inn" í Garðabæ og jafnvel "inn" í Mosfellsbæ. Ef við gefum okkur að sá sem samdi þetta annars ágæta ljóð fyrir Bríeti Sunnu hafi einnig verið haldinn þessum ágalla flækist málið enn frekar því þá gæti meiningin einfaldlega verið sú að Bríet Sunna sé flutt frá Keflavík. Hvert þá, kemur ekki fram eins og áður er sagt.
En það voru semsagt vangaveltur um höfuðáttirnar. Menn hafa ekki alltaf verið á einu máli um hvort væri betra að fara, vera eða koma. Meðan einn syngur " Suður um höfin/ að sólgylltri strönd" með söknuði eftir hinum sólroðnu ströndum sem seiða hann meðan hann lifir, syngur annar " ...En bráðum fer sumar að sunnan..." Kannski hefur sá verið landsbyggðarmaður, því eins og þeir vita manna best kemur allt gott að sunnan.
Eins hefur verið sungið um austrið. Að vísu sungu menn ekki mikið um þá átt á árum kalda stríðsins, enda varhugavert að horfa mikið í þá átt. Menn reyndu að líta sér næst, síldin var jú líka fyrir austan og það var gott. Það sem aftur var verra var að í þeirri átt var Litla- Moskva, Neskaupstaður, rauðasti bær landsins. Siglfirðingar létu ekki smákul úr austurátt hamla sér, en kyrjuðu fullum hálsi " Austankaldinn á oss blés". Ég hef hins vegar aldrei almennilega skilið hvers vegna þeir vildu,við þær kringumstæður, endilega halda á Siglunes, en skýringin kann að vera sú að út á Siglunes er einungis fært sjóleiðina og í austanátt er sjólaust á firðinum. Því hafi þeir Siglfirðingar beðið eftir austanátt til að komast klakklaust út á nes..
Því má svo bæta hér við að þegar Þorvaldur Halldórsson var að koma af Grænlandsmiðum fylgdu þeir skipsfélagar hans yfir hafið með þrá, fugli sem flaug í austur. Eðli málsins samkvæmt var svo sá landshluti sem þeir sáu fyrst rísa úr sæ, fyrir vestan - Hornbjarg.
"Sjá roðann í austri...." er velþekktur söngur en inntakið er hápólitískt og verður því ekki til skoðunar hér, enda forðast ljóðahornið pólitíska afstöðu, er hlutlaust með öllu.
Þeir hafa margir sungið um vestrið. Kannski hefur Hallbjörn Hjartarson verið þar drýgstur, en það "vestur" sem hann hefur gert best skil er alllangt frá okkur hér á Fróni og vissulega hafa margir litið nær. Ég man eftir hljómplötu sem út kom fyrir allmörgum árum og hét "Vestanvindar". Á henni var samsafn vestfirskra tónlistarmanna, allt frá Patró til Bolungavíkur. Geisladisk á ég sem heitir "Vesturljós". Ég hef, held ég, aldrei hlustað á hann. Mér finnst hins vegar nafnið dálítið ófrumlegt, svona eins og tilbrigði við norðurljósin, en ég kannast ekki við nein vesturljós í líkingu við þau.
Í því samhengi rekur mig minni til hljómsveitar hér syðra sem mun hafa heitið "Ljósin í bænum" Sú sveit mun hafa leikið tónlist úr öllum áttum en er nú löngu hætt og meðlimir hennar hafa haldið hver í sína átt.
Lýkur þar með ljóðahorninu að sinni.

Örugg vörn.
(mynd af pickup með kastararöð í stað framnúmers)

Hraðamyndavélar taka vanalega mynd af framenda bíla. Í því hef ég sjálfur lent að verða myndaður af lögregluþjóni í ómerktum bíl sem lagt var við vegarkant við Nýbýlaveginn. Myndavélarnar í Hvalfjarðargöngunum mynda framenda bíla þegar búnaður þeim tengdur hefur numið hraða bíls yfir leyfilegum mörkum. Hvað er til ráða?
Eitt ráðið ku vera að spreyja framnúmerið með hárlakki. Ekki sel ég það dýrara en keypt var. Þessi bíll birtist í návígi við mig og ég mátti til að smella mynd af framenda hans. Þarna hefur eigandinn leyst málið á snyrtilegan hátt. Þegar bíla vantar framnúmerið er það venjulega vegna þess að það hefur losnað, jafnvel dottið af. Í versta falli stolið. Í þessu tilfelli er hins vegar greinilega ætlunin að hafa ekkert framnúmer. Þar sem framleiðandinn gerir ráð fyrir númersplötu hefur þessi eigandi komið fyrir fjórum aukaljósum, sem sumir vilja kalla montljós. Svo getur löggubatteríið bara reynt að mynda og mynda þegar hann ekur á þeim hraða sem honum finnst hæfa sjálfum sér best, framhjá hraðamyndavélum.
Enda eru framnúmer bara fyrir kellingar og aumingja...........

« Til baka

The day before yesterday / The day after tomorrow


Sem gutti hafði ég gaman af Sjapplínmyndum. Á sunnudögum kl. þrjú voru sýndar í Ísafjarðarbíói barnamyndir af ýmsum toga. Í bland við teiknimyndir voru stundum sýndar stuttar Sjapplínmyndir við mikin fögnuð, jafnvel þó við hefðum oft séð sumar þeirra áður. Þeir virtust eiga slatta af þessu efni hjá bíóinu, og sýndu alltaf öðru hverju í bland við nýrra, sem þeir fengu "að sunnan". Þessar Sjapplínmyndir snerust að mestu um litla, útskeifa umrenninginn, sem flestir þekkja. Það var ekki fyrr en mörgum árum síðar sem ég komst að því að Chaplin hefði einnig gert metnaðarfullar bíómyndir í fullri lengd. Ég sá Nútímann sem unglingur en aðrar þekkti ég einungis af afspurn.
Svo var það fyrir nokkrum árum, að ég var í kaffi hjá pabba gamla vestra. Í sjónvarpinu var verið að sýna Einræðisherrann, og ég settist við að horfa. Mér fannst þetta mögnuð mynd, bæði boðskapurinn og svo ekki síst það hvernig Chaplin dró Schicklgruber liðþjálfa og allt hans lið sundur og saman í háði.
Myndin er frumsýnd árið 1940 og ég velti fyrir mér hvernig hún hefði litið út hefði hún verið gerð síðar, þegar heiminum voru orðin kunn þau grimmdarverk sem unnin voru undir stjórn Schicklgrubers liðþjálfa. Myndin er hins vegar gerð nákvæmlega á þeim tíma punkti þegar menn utan Þýskalands gátu ennþá hlegið að tilburðunum. Heiminum var sannarlega enginn hlátur í hug eftir stríðið, þegar fjöldagrafirnar voru opnaðar.
Á dögunum rakst svo konan inn í einhverja búð og kom færandi hendi heim með Einræðisherrann á diski. Raunar tveimur diskum því mikið fylgir af aukaefni. Ég fór seint að sofa það kvöldið.


Á föstudagskvöldið datt ég inní bíómynd á bíórásinni, sem heitir The day after tomorrow. Bandarísk heimsendamynd eins og þær gerast verstar. Ég horfði samt til enda. Í myndinni kemur fram að ís og fimbulkuldi muni gera allan nyrðri hluta jarðkúlunar óbyggilegan. Hamfarirnar hefjast með óveðri sem ber svo brátt að að enginn þeirra sem búa norðan miðríkjanna á sér lífsvon. Eina leið Bandaríkjamanna sem eiga sér undakomu auðið er að halda til Mexíkó, því þar syðra virðist allt sleppa. Raunar virðist sem óveðrið fylgi bandarísk/mexíkósku landamærunum nákvæmlega, skilin virðast liggja um girðinguna, norðan hennar er frost uppá tugi gráða, kafsnjór og hríðarbylur, en sunnan við er bongóblíða. Mér fannst myndin slá út allt sem ég hef áður kynnst af amerískum þjóðernisrembingi þegar ein aðalsöguhetjan rabbar við aðra í litlu tjaldi (!!!) úti í fimbulfrostinu og hríðarbylnum. Inntak samræðnanna er að þetta veðurfar sem muni leggja Bandaríkin í auðn, ásamt öllum ríkjum norðan ákveðinnar línu (Evrópa og Asía eru nefndar fyrir siðasakir, annars snýst myndin fyrst og fremst um Bandaríkin) muni marka endalok siðmenningar!!!!!
Ekki hefur kaninn mikið álit á þeim þjóðum sem sunnar búa. Siðmenningin býr í Bandaríkjunum og deyr með þeim.
Mér finnst raunar alltaf jafn hjákátlegt þegar Bandaríkjamenn kalla sig þjóð. ( The American Nation). Samkvæmt því sem ég hef lært byggir Bandaríkin rúmlega hundrað ára gamalt samansafn af allra þjóða kvikindum. Sá sundurleiti hópur hefur á þessum stutta tíma ekki náð að hrista sig nægilega saman til að geta kallað sig "Eina þjóð"
En siðmenningin býr þar, og deyr þar. Hvaða von eigum við hin þá? Skv. orðræðunni sem fram kom í myndinni og mér fannst endurspegla það hugarfar sem ég hef áður kynnst í amerískum handritum eru Bandaríkin nafli alheimsins. Ef siðmenningin endar við girðinguna milli Mexikó og USA, hvers eiga þá Ástralir að gjalda? Og allir hinir?
Sonurinn kom fram, leit á myndina og fussaði: "Þetta er bara Indipendance Day mínus geimverurnar"
Og ég sem beið alltaf eftir geimverunum!

Hjá tannlækninum. Leikrit í tveimur þáttum

Fyrsti þáttur. Símtal.
Ég (kl. 11.45 í morgun): Er þetta hjá tannlækninum?
Kona í síma: Já.
Ég: Mig vantar tíma fyrir smáreddingu. Það losnaði hjá mér bráðabirgðakróna og þég þarf að fá hana límda. Límingin þarf að duga í viku því ég er með glænýtt grill í kassa heima á náttborði sem verður sett í vestur á Ísafirði um næstu helgi. Tannsinn minn þar vill hinsvegar endilega að bráðabirgðakrónan verði límd aftur.
Kona í síma: Þessi tannlæknir er sérfræðingur í rótfyllingum. Prófaðu að hringja til hans Páls, sem er hér rétt hjá, og athugaðu hvort hann getur bjargað málunum.
Ég: Takk fyrir og góða helgi. (finn nefndan Pál í símaskránni og hringi þangað. Ber upp sömu beiðni með sömu lýsingu)
Kona hjá Páli: Já, hvenær geturðu komið?
Ég: Ég er búinn að vinna kl. fjögur, en reyni að koma hvenær sem hægt er.
Kona hjá Páli (eftir augnabliks þögn): Hann hættir sko kl. þrjú en ef þú gætir komið kl. hálf fjögur þá myndi hann reyna að taka þetta eftir vinnu.
Ég: Kærar þakkir. Kem þá.
(tjaldið)
Annar þáttur. Hjá tannlækninum.
(Ég hætti að vinna kl. þrjú, rýk heim til að bursta tennur og skúra mesta skítinn úr andlitinu. Þar situr Moli gólandi niðri í gangi. Uppi situr Stubban við tölvuna og með henni tvær vinkonur. Ég spyr hvort einhver hafi farið út með hundinn og hvort þær hafi setið við tölvuna frá því skóla lauk. Þær neita ákaft en drattast svo á fætur og búast til að fara út með Mola. Ég lýk mínu, rýk út í bíl og ek af stað til tannlæknisins.)
Ég (við sjálfan mig): Hvað hét hann nú aftur þessi tannlæknir? Ægir eða Ævar? Hvaða númer var á húsinu? 11? Gá þar. Ókei. Hvar í andskotanum er ellefu? Þarna er númer sjö. Afhverju í andskotanum geta þeir ekki merkt þessi fjandans hús. Klukkan er að verða hálf. Jú, þarna er ellefu. En það er enginn Ævar eða Ægir merktur hér. Djöfuls! Ég man ekki símanúmerið. Verð að komast inn í einhverja búð og fá lánaða símaskrá. Tannsinn er eflaust farinn að bíða eftir mér. Bíddu við. Þarna uppi yfir bókabúðinni eru tannlæknastofur. Fór þangað einu sinni. Gá þar. Snarstoppa í miðju skrefi. Konan sem svaraði hjá Ægi eða Ævari sagði mér að hringja annað. En hvert? Man ekkert. Alzheimer á byrjunarstigi?? Hvað hét sá tannlæknir?? Hét hann ekki Páll. Verð að hlaupa og gá hvort einhver Páll sé merktur í númer fimm, uppi yfir bókabúðinni. Djöfuls vesen. Alltof seinn. (hleyp upp stigann í húsinu þar til ég sé hurð merkta "Tannlæknar". Stekk inn á slaginu hálf fjögur. Kem inn í biðstofu þar sem fyrir eru tvær manneskjur. Eftir augnablik birtist kona í hvítum slopp)
Kona í hvítum slopp: Ert þú með lausa krónu?
Ég: Já.
Kona í hvítum slopp: Hinkraðu augnablik. Þetta verður rétt strax. (hverfur inn eftir gangi)
Ég: Takk fyrir.(sest niður með gamalt Séð og heyrt. Konan í hvíta sloppnum birtist aftur)
Kona í hvítum slopp (afar elskulega): Þú mátt bara koma núna. Hingað inn ganginn, gerðu svo vel. (ég þakka fyrir og elti konuna. Kem inn í tannlæknastofu og er vísað á bekk. Leggst. Tannlæknir kemur inn. Heilsar. Um leið og hann réttir mér höndina er ég kominn með mína hægri upp í tanngarðinn til að sækja lausu tönnina en hætti við og ákveð að heilsa frekar með handabandi)
Tannlæknir: Kmdu sæll,ég heiti Páll.
Ég: Já sæll, Gunnar heiti ég. Þú kippir henni bara úr sjálfur.
Tannlæknir: Já hún er svona laus. Við verðum eiginlega að líma hana með sterkasta líminu. Það verður þá að hafa það þó hann verði vondur þarna fyrir vestan. Þú lætur hann þá bara hringja í mig. (spáir í tönnina, slípar, hreinsar, mátar)
Ég. Þetta þarf bara að hanga í viku, hann hlýtur að ná þessu einhvern veginn af. Það hlýtur að koma með góðum vinstri krók.
Tannlæknir (kemur með bómullarvöndul og treður upp í mig): Ertu bara í heimsókn í bænum?
Ég: Úhaga fcji'pakgoa kvacæieajc´
Tannlæknir: Já, akkúrat. En heldur þig við tannlækni fyrir vestan. Gott, gott. Hver smíðaði brýrnar sem á að setja í þig?
Ég: K avfaaopðco'kgvfoipre9ðvmq-09fjvmlæcmlpf
Tannlæknir: Já, þar ertu í góðum höndum. (fyllir tönnina með lími og skellir á sinn stað. Kemur með annan bómullarvöndul og stingur á milli) Svona, bíttu saman og haltu smástund. (hverfur út úr stofunni. Ég reyni að halda bitinu án þess að hreyfa, fæ fljótlega þreytuverki í kjálkana. Tapa tilfinningu. Verkjar enn meira.
Tannlæknir (kemur inn) Jæja, allt í lagi?
Ég: Kafadöði,cffasd'ldero0
Tannlæknir: Þetta fer alveg að koma.(fer aftur fram en kemur stuttu síðar til baka)
Tannlæknir: Jæja, þá ætti þetta að vera komið. (tekur vöndlana og hreinsar burtu umframlím) Þú reynir ekki á þetta næsta klukkutímann eða svo. (reisir upp bekkinn og við göngum báðir fram í afgreiðsluna. Ég tek upp veskið)
Ég: Hvað er þetta mikið?
Tannlæknir: Þetta verða fimmhundruðkrónur.
Ég: (svo undrandi að ég tapa áttum eitt augnablik, fálma í vasana eins og bjáni með veskið í hendinni. Næ áttum aftur, tek debetkortið upp)
Ég: Tekurðu debet?
Tannlæknir: Jájá. (rennir kortinu og réttir mér strimil með áprentaðri upphæð, kr. 500-. Ég skrifa undir í orðlausri undrun.Rétti miðann og fæ minn í staðinn)
Tannlæknir: Eigðu svo góða ferð vestur og gangi þér vel.
Ég. Ég þakka kærlega fyrir mig og góða helgi.
(tjaldið)

Grótta

Það er eiginlega erfitt að skrifa nokkuð af viti um Gróttu. Fyrir það fyrsta er ég ekki mjög fróður um sögu þessa hálf-landfasta skers og svo er hún bara svo fjári lítil. Ég þykist samt nokkuð viss um, eins og ég skrifaði sjálfur í kommenti við komment við pistilinn um Keili, að Grótta hafi verið þarna frá því ég man eftir mér, og líklega lengur. Minni manna er ákaflega brigðult, og máltækið "eins lengi og elstu menn muna" segir alls ekki það sem því er ætlað að segja. Elstu menn muna nefnilega yfirleitt hreint ekki neitt, en eru oftar en ekki duglegir við að skálda í eyðurnar. Ég man eftir fréttaritara útvarps á Höfn í Hornafirði sem sagði gjarnan "lengur en menn á miðjum aldri muna" og það þótti mér harla vel kveðið. Svo er það nú þetta, að þegar minnið fer að bregðast mönnum og blámóðan tekur að hjúpa löngu liðna atburði, þá skapa menn sér sinn eigin veruleika og þegar litið er langt til baka sjá menn hlutina í því ljósi sem þeir sjálfir vilja.
Sem dæmi um þetta vil ég taka karl föður minn sem vann við undirbúning og uppsetningu radarstöðvar setuliðsins á Straumnessfjalli vestra. Stöðin var reist á árunum ´50-55 og starfrækt fram undir ´60 en þá tekin niður og búnaður, að undanskildum steinhúsum, fluttur burt. Þeir unnu þarna saman, pabbi og Einar Hæpokket, þjóðsagnapersóna meðal vinnuvélakarla hjá Aðalverktökum og víðar. Pabbi kunni ótal sögur af fjallinu og ég, guttinn, var jafnan ein eyru þegar hann ræddi málefnið við aðra að mér áheyrandi. Smám saman lærði ég þessar sögur, og þegar með árunum fór að skolast til í minni gamla mannsins kom mitt að góðum notum, þar sem ég kunni "orginal" útgáfurnar utanað. Pabbi kunni einnig margar sögur af Einari Hæpokket (sem mér skilst að hafi fengið viðurnefnið af einhverskonar spilamennsku). Svo gerðist það að Einar Hæpokket kom til Ísafjarðar, þá einn elsti starfsmaður Ístaks, í tengslum við lokafrágang Vestfjarðagangna. Þeir hittust og Einar kom heim í kaffi. Þegar svo hin óhjákvæmilega upprifjun sagnanna af "fjallinu" hófst kom í ljós að þeir mundu flesta minnisstæðustu atburðina á gerólíkan hátt. Þeir voru raunar ósammála um flest það sem rætt var, og þegar þessir gömlu vinnufélagar kvöddust, voru báðir eflaust sannfærðir um að hinn væri orðinn elliær og ruglaður. Mér var sem áheyranda, gersamlega ómögulegt að gera upp á milli hvor útgáfa atburðanna væri sú rétta, ég kunni aðra, hin var mér framandi en gat svo sem alveg passað í samhenginu.
En það var sumsé Grótta. Ég hef alltaf horft þarna út með það í huga að rölta þangað "einhverntíma", en aldrei orðið úr fyrr en nú. Mér fannst einhvern veginn að þetta væri miklu lengri leið en hún í raun var. Það kom mér svo á óvart hversu lítill þessi hólmi er. Ég hef oft séð yfir hann úr flugvél en jafnvel þannig virkaði hann stærri. Húsið sem ég hélt að væri gamalt, vel við haldið bátaskýli er í raun samkomusalur með borðum og sætum fyrir c.a. 35-40 manns. Prýðilega vistlegur salur og ég fór, þarna norpandi í nepjunni og hangandi á gluggunum, að velta fyrir mér hvort ekki væri vit í að fá hann leigðan undir þá einu fermingarveislu sem ég á eftir að halda. Það gæti verið afar sérstakt og eftirminnilegt að halda slíka veislu úti í Gróttu.
Svo hvarf ég frá því. Annaðhvort yrði að hefja veisluna rétt fyrir liggjandann og ljúka henni rétt eftir hann, áður en félli að, eða þá að sitja uppi með veislugesti miklu lengur en ég kærði mig um, eða allan tímann milli falla. Að auki yrði að bera öll veisluföng út í eyju því enginn er vegurinn. Ég snéri mér að því að skoða hin húsin. Íbúðarhúsið er í viðgerð, ágætlega haldið að utan en tómlegt að innan. Í viðbyggingunni við það giskaði ég á að væri vinnustofa og jafnvel sýningarrými líka. Það er prýðilegasta hús, enda nýlegt að sjá.
Á vitanum var skilti sem á stóð m.a. að hann væri 23 metra hár. Það fannst mér einkennilegt. Ég er nýbúinn að leggja mig í lífshættu við að klífa (já ég sagði klífa..) Garðskagavita og mig minnir að hann sé 26 metrar. Á þessum bletti hefði ég lagt hausinn að veði fyrir því að hæðarmunur þessarra tveggja vita væri miklu meira en þrír metrar. Ég legg til að þeir þarna hjá Vita- og Hafnarmál mæli aftur!
Grjóthleðslan umhverfis hólmann fannst mér athyglisverð. Hann er varinn fyrir úthafsöldunni að þremur fjórðu af gríðarlegum grjótgarði, sem skilur milli flúða og klappa annars vegar, og grasbalans umhverfis húsin hins vegar. Í mínum augum var þessi grjóthleðsla afar merkileg. Kínamúrinn er líka afar merkilegt mannvirki, en mér fannst þessi rammíslenski grjótgarður samt miklu merkilegri. Þeir þarna úti í heimi höfðu nefnilega milljónir manna til að bera steina, en í þennan garð hafa varla margar hendur borið grjót. Líklega hafa þær verið afar fáar, en farið þess fleiri ferðir, berandi hnullunga. Ég settist á stein, horfði á vegginn og reyndi að setja mig inn í verkið og upplifa brot af byggingarvinnunni. Mér fannst það takast.
Ég veit ekki hvort Mola fannst Grótta nokkuð merkileg. Hann metur hluti og staði eftir lykt, og miðað við það hversu lítið hann togaði í ólina sína, og hversu oft hann var fyrir aftan mig eða samhliða fannst honum ekkert stórkostlegt við þennan ískalda vindrass.
Við röltum til lands, og á leiðinni hugsaði ég um að nú hefði verið gaman að hafa myndavélina. Svo hugsaði ég um að það skipti svo sem engu máli, því allir vissu hvort eð væri hvernig Grótta liti út. Litlu síðar var mér orðið svo kalt á höfðinu að ég var hættur að geta hugsað.
Þá var komin tími til að halda heim.