Hugdettur

Jólagjöfin í ár!

Þessa stórkostlegu jólagjöf fékk ég frá syninum og tengdadótturinni. Þau vita hvað karlinum kemur best!


(hér á að vera mynd af gjafabréfi fyrir 10 stk. af ís með dýfu! )


Ég er margbúinn að reyna að skanna þetta gjafabréf inn en næ því miður ekki skýrar. Vona að það skiljist, en undir nafninu stendur"Inneign fyrir miðstærð af ís með dýfu"
Bréfið er undirritað Fh. REBBA (sem er sjoppa í Hamraborginni) af Regínu og stimplað "Valbjörg ehf"
Börnin vita hvað manni kemur best. (og vilja væntanlega um leið auðvelda mér að bjóða þeim sjálfum upp á ís!)

Ég ákvað að birta þessa mynd af afrakstri heimilissamvinnunnar (pabbinn/stubban) við verklok. Nú hefur byggingin verið skreytt með jólasveinum og enn meira nammi ásamt sunnlenskum gerfisnjó.
(hér átti að vera mynd af piparkökuhúsinu fullskreyttu)

Það er ósk okkar að enginn þurfi að fara í jólaköttinn. Honum er raunar nokkuð sama þó hann fái ekkert mannsbarn í matinn, er enda ekki vanur slíku. Hann er sæll og ánægður, þar sem hann slappar af í stigaþrepinu sem er einn hans uppáhaldsstaða. Hann, eins og við öll hér á heimilinu, vill óska öllum gleðilegrar jólahátíðar, gleði og ánægju.
Hann sendir eitt kisublikk í kveðjuskyni.

Gleðileg jól!

Þegar sett er í þvottavélina fylgir kötturinn fast eftir. Hann á sinn eigin bala og þennan bala VERÐUR að setja upp á þvottavélina þegar vélin er sett í gang. Að öðrum kosti sest hann upp á vélina og gólar. Þegar balinn er kominn á sinn stað leggst hann til svefns, þrátt fyrir vagg og veltu tromlunnar ásamt tilheyrandi þeytivindingu.

Gamalt jólalag um jól í sveit og bæ hljómar ótt og títt. Textanum hefur verið breytt og í stað þess að "frá afskekktum bæ út við sæ, ómi kveðjan um gleðileg jól", þá syngja KK og Ellen "og frá afdalakot´út við sæ, ómar kveðjan um gleðileg jól"
Það voru víða afskekktir bæir úti við sjávarsíðuna hér áður fyrr. Þeir munu raunar flestir vera farnir í eyði, eða þá að einangrunin hefur verið rofin með vegarlagningu. En "afdalakot úti við sæ" er eitthvað sem ekki rennur alveg í gegn! Ég get að vísu, svona þegar ég hugsa stíft, munað eftir einu "afdalakoti úti við sæ", þá á ég við býlið Hvanndali utanvert í Ólafsfirði. Samt sem áður finnst mér þetta léleg afbökun og ekkert annað.
Svo var það þetta með Vatnsenda- Rósu. Hver var hann þessi Steinar? Sko, ég veit að Rósa var svag fyrir Natani Ketilssyni, sem mér skilst raunar að hafi farið hálfilla með hana, svona eins og hann var víst þekktur fyrir. En Rósa kvað til hans vísuna alþekktu: "Þó að kali heitur hver / hylji dali jökull ber / Steinar tali og allt hvað er / aldrei skal ég gleyma þér"
Mig langar rosalega að vita hver hann var, þessi Steinar. Það virðist hafa talist til tíðinda að hann talaði, hefur sennilega verið fátalaður og einrænn. Kannski hefur hann verið eitthvað nátengdur Rósu, kannski hefur hann vitað eitthvað um Natan sem ekki var á allra vitorði en Rósa heitið því að muna Natan jafnvel þó Steinar talaði og þessi viðkvæma vitneskja yrði lýðum kunn.
Var þetta kannski Steinar bóndi undir Steinahlíðum? Hver veit? Ég er ekki nógu sögufróður til að vita hvort þau voru samtímafólk. Kannski er þetta verkefni fyrir fræðimenn. Að finna út hver þessi Steinar var og hversvegna það taldist til tíðinda að hann talaði!
Spyr sá sem ekki veit.
Ég hef ekki sagt mitt síðasta orð fyrir jól!

Vetrarsólstöður
Ég lærði það sem stráklingur að jafndægur að vori væru 21. mars, sumarsólstöður 21.júní, haustjafndægur 23. september og vetrarsólstöður 21. desember. Þó að einhverjir reikningshausar hafi geta hnikað þessu um dag til eða frá milli ára held ég mig við það sem ég upphaflega lagði á mig að læra og hananú!
Semsagt, þetta veltur yfir með deginum í dag. Alveg sama hvað veturinn kann að hamast og djöflast, hann er samt á undanhaldi. Dagurinn fer að lengjast (dagurinn er raunar alltaf jafn langur en birtuhluti hans lengist) og sól að hækka. Það er raunar dálítið öðruvísi hér syðra að geta séð sól allt árið um kring, þar sem sólin vestra hvarf í nóv. og sást ekki aftur fyrr en uppúr miðjum janúar. Sólarkaffið heima á Ísafirði er miðað við 25 janúar, en menn greinir á um hvort sólin eigi þann dag að skína á efri hluta eyrinnar niður að Sólgötu, eða á alla eyrina. Þetta verður trúlega ágreiningsefni um ókomna tíð þar sem ég hreinlega man ekki eftir því að veður hafi leyft sólinni að skína á sólarkaffinu!
Skrýtilegt.
Nú hef ég vísindalega fundið það út, og hef m.a.s. birt hér opinberlega þær niðurstöður að um afmæli konunnar, þann 7. febrúar, sé maður að ljúka starfsdegi kl 18 í þokkalega björtu, þ.e. svo mikið hafi daginn lengt þá þegar. Mánuði síðar, eða viku af mars, sé orðið allsæmilega bjart þegar maður mætir til vinnu kl. 8. Raunar má strax um þrettándann greina örlítinn mun á birtutíma.
Takið bara eftir...

Við stubban vorum að byggja. Hún hafði nokkrum sinnum minnt mig á að við hefðum ekki byggt piparkökuhús síðan hún var tveggja ára. Því var ráðist í framkvæmdir. Þessi símamynd af byggingunni er tekin á fokheldisstigi ( man annars einhver eftir "fokhelda" húsinu á Suðureyri sem fauk í roki? ) Þar sem þakplöturnar eru þungar og stórar og límt var með súkkulaði, sem er frekar lengi að taka sig, var brugðið á það ráð að bora göt á plöturnar liggjandi brún í brún á borðinu og síðan var stungið spennuböndum í gegn og hæfilega hert að. Þetta reyndist vandræðalaus aðferð við þakásetninguna. Kannski getur einhver notað þessa aðferð. (og kannski erum við síðust til að fatta þetta. Ef svo er, ekki hlæja að okkur! ) Eftir að súkkulaðið var orðið hart og þakið fast klipptum við á böndin.

Þann 13.12 sl. skrifaði ég nokkur orð um BLAÐIÐ. Ma. kallaði ég það "eins konar síðdegismogga"
Mér fannst ég nefnilega greina svona nokkurs konar ýkta útgáfu af sjónarhornum Morgunblaðsins, vinklarnir skrúfaðir upp að hætti DV og hent út í þennan snepil sem aðeins örfáir virðast, skv könnunum, nenna að lesa.
Nú er Mogginn búinn að kaupa BLAÐIÐ að 50%!
Mikið svakalega er ég hissa.
Seisei.

Árið er 1995. Sviðið er innanvert Ísafjarðardjúp. Farartækið er JÓI, ríflega þriggja tonna Færeyingur pabba míns. Veðrið? Glampandi sól og þessi dæmigerða, endalausa blíða sem einkennir Djúpið. Eins og tíminn standi kyrr, enginn bátur á ferð nema okkar, ekkert vélarhljóð nema okkar eigið. Einn af þessum dögum þegar maður næstum skammast sín fyrir að gára hafflötinn og spilla myndinni.

Við lögðum af stað frá Ísafirði árla dags með nesti og landbát í eftirdragi. Ætluðum bara eitthvert inneftir Djúpinu til að njóta blíðunnar. Tókum stefnuna beint út með Arnarnesinu og þar sem sjór stóð hátt sigldum við beint yfir flösina og tókum stefnu á Sandeyri á Snæfjallaströnd handan Djúps. Á Sandeyri er eina steinsteypta húsið á ströndinni utan Tirðilmýrar og raunar eina húsið sem enn stendur af öllum þeim býlum sem þarna voru. Þetta var stórbýli og þar var póst og símstöð. Skilti Landssímans hékk til skamms tíma yfir aðaldyrum hússins, blár og hvítur emileraður skjöldur, en er nú horfið. Eftir um klukkutíma siglingu renndum við að ströndinni innan bæjarins. Þar er hrein malarfjara, aðgrunnt en þaralaust. Við lögðum JÓA við akkeri og rérum í land á jullunni. Gengum um eyrina, skoðuðum húsið og það sem eftir var af útihúsum. Eftir skamma viðdvöl rérum við aftur út í JÓA og héldum áfram för inn með ströndinni. Við sigldum örgrunnt, svo sá til botns víðast hvar. Ég hef áður lýst þessu svæði sem einu því fallegasta í heimi og þarf ekkert að fara víða til að geta fullyrt það.
Næsti viðkomustaður var Ytra-Skarð. Það er einn minna uppáhaldsstaða í Djúpinu, endalaus náttúrufegurð, þar hefur aldrei verið vegur, aldrei raflína eða símastaurar. Víkin undir Skarðinu er nánast eins og almættið skóp hana. Það sem hefur bæst við frá því verkinu lauk er einn torfbær, býlið Skarð, sem löngu er fallið og gróið yfir rústirnar að mestu. Einnig sér til leifa rækjubáts sem fyrir margt löngu var dreginn þarna upp í fjöru og brenndur vegna þurrafúa.
Við lögðumst aftur við akkeri og fórum í land á jullunni. Tókum með okkur nestið og eftir gönguferð um víkina settumst við niður og snæddum. Það var varla komist nær paradís en að sitja þarna mitt í allri náttúrufegurðinni undir glampandi sól, borða kæfubrauð frá mömmu og drekka kaffi með!
Eftir um hálfan annan tíma var komið að brottför. Við sigldum áfram inn með landinu, á rétt hálfri ferð, létum vélina aðeins murra hljóðlega. Sátum úti og nutum blíðunnar, stoppuðum einu sinni eða tvisvar og renndum fyrir fisk án þess þó að verða varir. Tókum stefnu um Hólmasund, milli Æðeyjar og lands og síðan inn fyrir eyjuna. Þegar við nálguðumst innri odda Æðeyjar fór sjórinn smám saman að taka á sig leirljósan lit. Veltum þessu fyrirbæri fyrir okkur um stund en áttuðum okkur svo á að þarna var á ferðinni framburður Mórillu, jökulárinnar sem rennur undan Drangajökli og niður í Kaldalón. Svo mikið var lognið og sjórinn sléttur að litarins gætti á gríðarstóru svæði undan ströndinni.
Við sigldum innundir Brestssker sem liggja nær miðju Djúpi en ákváðum svo að fara ekki innar heldur snúa við og sigla yfir undir Ögur og halda þaðan úteftir aftur. Á leiðinni heim ræddum við um að koma við í Vigur og heilsa upp á kuningjafólk þar. Það varð úr og við tókum stefnuna norður- og vestur fyrir eyjuna, þar sem siglingaleiðin suður fyrir hana er vörðuð skerjum og hvorugur okkar var kunnugur á þeim slóðum. Þá leið mun þýskur togari hafa reynt að fara einhvern tíma snemma á síðustu öld með þeim afleiðingum að áratugum seinna mátti enn sjá mastur hans standa upp úr haffletinum öðrum til viðvörunar.
Úr þessari átt taldi ég mig öruggan um aðkomu að eynni norður og vestur fyrir. Ég var við stýrið eins og raunar alla ferðina en sá gamli hafði lagt sig í koju meðan á siglingu stæði. Báturinn skreið fyrir norðuroddann og ég tók stefnuna inn með vestanmegin. Sjórinn var eggsléttur, utan smá undiröldu sem báturinn fylgdi mjúklega, lyftist og hneig. Sólin var tekin að lækka og varpaði sterkum, rauðgullnum glampa á sjóinn og í glugga bátsins. Á haffletinum sátu sjófuglar og spókuðu sig, fegurðin var ólýsanleg. Ég sat við stýrið og naut blíðunnar, fylgdist með fuglunum á sjónum, rétt framan við bátinn sat einn hópurinn hreyfingarlaus eins og ekkert í veröldinni kæmi þessum fuglum við. Þeir voru jú í sínu ríki og létu ekket trufla sig.
Það var hins vegar eitthvað sem truflaði mig! Eitthvað í þessari fallegu mynd kom ekki heim og saman og mér fannst eitthvað vera öðruvísi en það átti að vera. Ég fór í huganum yfir alla mæla og annað í bátnum en allt var í lagi. Ég leit í kringum mig og áttaði mig allt í einu á því hvað það var sem ekki passaði. Það var þetta með hreyfingarlausu fuglana! Það var létt undiralda og báturinn hreyfðist með henni en fuglarnir ekki! ÞEIR STÓÐU Á FÖSTU !!
Djöfullinn sjálfur! Reif í skiptistöngina afturábak og vélina í botn! Báturinn rann dálítinn spöl áfram og ég beið eftir högginu. Það kom ekki. Báturinn stöðvaðist og tók síðan strikið afturábak. Ég sló af og kúplaði frá. Fuglarnir stóðu á flös sem rétt vatnaði yfir. Það sá hvergi á klöppina, svo tæpt vatnaði yfir hana. Við höfðum naumlega sloppið við að sigla upp á flösina á fullri ferð.

Þar sem við vorum var öruggt dýpi en framan við virtist klöppin lóðrétt, svo nálægt vorum við fuglunum þegar báturinn stöðvaðist. Sá gamli hafði vaknað við lætin og kom upp í stýrishús. Jafnskjótt og við höfðum áttað okkur á aðstæðunum tókum við stefnu beint út í vanalega siglingaleið milli eyjarinnar og Ísafjarðar og fylgdum svo þeirri stefnu inn að bryggjunni. Þegar við höfðum gengið frá bátnum og bundið, héldum við til bæjar. Þar tók á móti okkur Salvar bóndi ásamt sínu fólki og hló gríðarlega þegar við sögðum okkar farir ekki sléttar. “ Þið hafið verið nær lentir á Fjósskerjunum. Hefðuð þið aðeins farið dálítið nær landi hefði verið öruggt dýpi líka. Þetta er bara mjó skerjaræma þarna undan landinu, eiginlega erfiðara að hitta á hana en ekki! “
Okkur var enginn sérstakur hlátur í huga. Það var viss huggun í því að JÓI var gríðarlega sterk fleyta og hefði eflaust þolað áreksturinn, en ég er ekki viss um hvernig höggið hefði farið með áhöfnina.
Eftir að hafa notið hvíldar og góðgerða í Vigur allnokkra stund héldum við áleiðis út á Ísafjörð. Degi var tekið að halla nokkuð og þar sem kominn var strekkingsvindur af vestri var allnokkur ágjöf. Við héldum okkur í stýrishúsi og þessi lokakafli heilsdagssiglingar um Ísfjarðardjúp var tíðindalaus. Við náðum til Ísafjarðar um kvöldmatarleytið.

Greip í mánudagsBLAÐIÐ snemma í morgun, nokkuð sem sjaldan gerist.
Fletti lauslega og staldraði við leiðarann. Þar er verið að agnúast út í Baug af þvílíkri geðvonsku að engu er líkara en ritara hafi verið illt í maganum. Baugur er apparat sem ég þekki nær eingöngu úr fréttum og skilst að flytji inn grænmeti, kókópuffs, hveiti og leikföng. Eigi auk þess hlut í Fréttablaðinu og DV. Mér skildist hins vegar á BLAÐINU að eigendur Baugs hefðu orðið ríkir á rekstrinum og það sem verra væri, þeir væru að eyða peningunum sínum í hitt og þetta, fylgikonur, veislur, kókaín og gjafir til fátækra úti í heimi. Nú er ég frekar einföld sál en þó veit ég að kókaín er slæmt en gjafir til fátækra úti í heimi eru öllu skárri, þ.e.a.s. ef þær rata í réttar hendur. Mér er líka nokkuð sama hvort BLAÐIÐ agnúast út í Baug, Bónus, Jóa á hjólinu eða jólasveininn - svo framarlega sem því batnar í maganum og getur farið að skrifa leiðara í góðu skapi en ekki í viðlíka fýlu eins og í gær. Jesús Kristur, þvílík geðvonska....
Að öðru leyti sýndist mér BLAÐIÐ einungis vera nokkurs konar síðdegismoggi. Minn áhugi jókst ekki við þennan lestur.

Fékk þessa að láni frá -skipasaga.is- .Það kemur ekki fram hvar eða hvenær myndin er tekin, né um hvaða bát er að ræða. Þeir virðast hafa fengið allgott kast, og það er vel lestað. Við skulum vona að þeir hafi verið innanfjarðar, eða alla vega stutt frá löndunarhöfn. Óskemmtilegt að fá á sig hnút með þessa dekklest! Hún er hins vegar óumdeild, ánægjan sem fylgir því að koma með svona farm að landi.
Þetta sést raunar ekki lengur. Þeir byrjuðu með seglskipum, síðar vélbátum sem nú væru taldir trillur. Bátarnir eru orðnir stórskip og aflinn fer að mestu í tanka. Aðalveiðin enda loðna, síldarævintýrið langt að baki. Þessar myndir minna menn á "gömlu" dagana, þegar síldveiðiskipin voru þetta 60 -200 tonn, þilförin opin og menn borðstokkafylltu bátana rétt undan landi. Löndunarbiðin gat svo orðið lengri en "veiðiferðin" sjálf. Svona var á síld....


Það má greina "copyright" merkið neðarlega á myndinni, við enda kústskaftsins. (þeir nota strákústa til að ýta síldinni til)

Því helvítis apakettirnir á Blog-central tóku út dagatalið sem gerði mér kleift að flytja eldri færslur yfir. Ég á þó nokkrar af færslunum og mun reyna að raða þeim hér inn í tímaröð.

Frá 23. 09. 05.
Upphaf útgerðar.
Það var sumarið ´78. Seint um veturinn hafði ég hraðfryst á mér hálsinn með því að aka mótorhjólinu á öðru hundraðinu illa klæddur í tíu stiga gaddi. Árangurinn var margra vikna vinnutap og þrautaganga milli sérfræðinga í Reykjavík. Það lá á borðinu að ég yrði að skipta um hobbý. Mótorhjólið yrði að víkja og eitthvað rólegra að koma í staðinn. Ég auglýsti hjólið og maður hringdi að sunnan. Hjólið var nær nýtt, og eitt það fallegasta þá landinu sinnar gerðar svo eftir nokkru var að slægjast. Það varð úr að hann kæmi með flugi til að líta á gripinn. Hann féll með skelli, kaupin voru gerð, hjólið var sett í skip og maðurinn flaug suður. Eftir stóð ég með fullar hendur fjár.
Ég hafði ákveðið að láta gamlan draum rætast og fá mér trillu. Var m.a.s. búinn að finna bátinn. Hann stóð upp við húsgafl úti í Hnífsdal. Lítil, frambyggð gafltrilla, gullfalleg að mér fannst. Konni Gísla átti bátinn, hafði keypt hann frá Patró árið áður og flutt heim með vörubíl. Konni var svo sem til í að selja, sagðist hafa augastað á stærri bát. Við sömdum um 350 þúsund kall og í kaupbæti fékk ég sögu. Sagan var á þá leið að þremur árum áður hefði drykkfelldur húsasmiður þar vestra hafist handa að hausti við að smíða bát. Framan af vetri gekk verkið vel en þegar á leið fór drykkjan og afleiðingar hennar að hafa slæm áhrif á línur bátsins. Þar kom undir vor, þegar báturinn var nær fullgerður, að vínþurrð alvarleg háði verklokum. Fór svo að smiðurinn seldi bátinn fyrir eina vínflösku. (hér ber að árétta að þetta er sú saga sem fylgdi bátnum í kaupbæti. Um sannleiksgildið veit ég ekki, en þó hefur mér nú á síðari árum borist til eyrna rómur sem frekar styður söguna, en hitt)
Kaupandinn mun hafa lokið smíðinni og sett vél í bátinn. Vélin var þó ekki hefdbundin trilluvél heldur bílvél með fjögurra gíra kassa, drifskafti og tilheyrandi. Skrúfubúnaður var þó hefðbundinn; tveggja blaða skiptiskrúfa með skiptigrind og gríðarstóru handbremsuhandfangi úr vörubíl til að breyta skurði skrúfunnar. Eitthvað munu eiginleikar bátsins hafa vafist fyrir mönnum vestra og því varð minna úr notkun en skyldi. Þegar svo Konni Gísla keypti bátinn hafði vélin verið tekin úr en gírkassinn og drifskaftið fylgdu, auk nokkurs búnaðar tilheyrandi kælingu vélarinnar.
Ég var á þessum tíma að vinna við vörubílaakstur hjá Hraðfrystihúsinu hf. í Hnífsdal og því voru hæg heimatökin með flutning bátsins. Ég snaraði honum á pall og flutti inn til Ísafjarðar. Kom bátnum fyrir á hafnarsvæðinu nærri Vélsmiðju Ísafjarðar. Þar hafði ég unnið nokkru áður og átti innangengt hjá Braga og Friðgeiri, sem báðir höfðu nokkuð gaman af trillubrasinu.
Ég varð mér úti um vél. Raunar þurft ég að kaupa heilan Skóda Oktavíu, en notaði aðeins vélina og gaf restina. Ég hafði töluverða reynslu af bílabrasi en litla af trillum. Það hentaði mér því ágætlega að hafa bílvél í bátnum, og von bráðar var vélin komin á sinn stað. Hún var raunar frekar erfið í gang, en brennandi áhuginn ýtti öllum slíkum smávandræðum afturfyrir. Talsverð handavinna var óunnin í bátnum, t.d. vantaði handföng á þak stýrishússins, ekkert gler var í gluggum og engir pollar voru fyrir landfestar. Þetta smíðaði ég allt í vélsmiðjunni, og er ekki frá því að menn hafi glott eilítið yfir suðulistinni minni, sem á þessum tíma var frekar vanþróuð. En eljan yfirsté allar slíkar hindranir og ég var ákveðinn í að vera sjálfbjarga, enginn skyldi þurfa að hjálpa mér með neitt.
Allar raflagnir vann ég sjálfur, startbúnað, hleðslukerfi og annað sem til þurfti.
Engin siglingaljós voru á fleytunni, svo ég smíðaði mastur ofan á stýrishúsið og kom fyrir ljósum í því. Þetta var fyrsta smíðin sem ég fékk hrós fyrir, frá vegfaranda sem oft átti leið hjá og gaf verkinu auga. Báturinn hafði að sönnu verið dálítið kollóttur svona masturslaus en eins og oft þarf lítið til að breyta miklu, þá gjörbreyttist allt yfirbragð trillunnar við þessa viðbót.
Svo kom að sjósetningu. Ég kom bátnum fyrir á stóru vörubretti og hengdi aftan í vörubílinn. Við hlið lóðsbryggjunnar var dálítil vör, hentug fyrir sjósetningar og niður í hana fór báturinn. Svo var beðið flóðs. Uppúr kvöldmat var fullfallið að og ég mætti á staðinn ásamt einhverjum af kunningjunum, sem ætluðu að vitna stóratburðinn – ég var jú að sjósetja minn fyrsta vélbát. Böndin voru losuð af, félagarnir ýttu á stefnið og ég tók mér stöðu við bóginn bakborðsmeginn, hafði í hendi mér bandhönk festa við rekkverk, tilbúinn að stökkva upp á hvalbakinn við hlið stýrishússins. Báturinn rann niður vörina, skuturinn nam við sjó, síðan nam við sjó, og hún flaut! Á sekúndubroti þaut yfirspenntur útgerðarmaðurinn upp á hvalbakinn, og greip í handfangið á þaki stýrishússins. Það var á því augnabliki sem ég áttaði mig á tvennu: Lakkmálningin á hvalbaknum var flughál í bleytu og skýringin á hinni stuttu notkun bátsins vestra varð ljós. Við þungann skall báturinn á hliðina og meðan sjórinn fossaði yfir borðstokkinn þeyttist ég beint í hafið undir hlátrasköllum þeirra sem á horfðu.
Ég hafði ekki sleppt takinu á handfanginu og þar sem brún stýrishússins nam nánast við sjó velti ég mér innfyrir borðstokkinn. Báturinn rétti sig aftur, en hafði tekið inn allnokkurn sjó. Ég hristi af mér bleytuna og bjóst til að gangsetja. Þá kom næsta áfall: vélin fékkst ekki með nokkru móti í gang. Startaði mjög þungt og stirðlega og vildi ekki með nokkru móti þýðast eiganda sinn. Það var ókátur útgerðarmaður sem henti bandií land og bað um að verða dreginn að bryggju. Það var ekki annað að gera en binda fast og fara heim í fataskipti.
Næstu kvöld var reynt að koma vélinni í gang. Ég hafði sett nýjan, stóran rafgeymi í bátinn, og prófaði nokkra til viðbótar en ekkert gekk. Ég yfirfór allar lagnir og tengingar en alltaf var sama sagan – vélin startaði hægt og þungt, engan veginn nógu hratt til að fara í gang. Þetta var sama vandamálið og hafði verið í prófunum uppi á landi, en þá hafði hún þó farið í gang og gengið ágætlega. Ég glímdi við þetta vandamál nokkur kvöld eftir vinnu. Svo leið að helgi. Eftir að hafa eytt öllum laugardeginum í baráttu við vélina tók ég ákvörðun. Burt skyldi vélin með haus og hala! Ég skrúfaði af henni startara og rafal, ásamt blöndung og einhverju fleiru smálegu og dró þvínæst bátinn undir löndunarkrana. Sló kaðli á vélina, hífði hana aftur úr húsinu, yfir borðstokkinn og skar á bandið!
Ekki jókst stöðugleikinn við þetta, og það var með hálfum huga sem ég fleytti rambandi trillunni yfir höfnina að smábátabryggjunni. Næstu dagar fóru í að finna aðra vél. Það tókst eftir nokkuð þóf og ég undirbjó mig fyrir ísetningu. Nýja vélin var hífð í með löndunarkrananum, fest og tengd og þar sem ég hafði fengið hana “strípaða” var það sem af fyrri vél hafði komið sett utan á þá nýju. Svo var komið að gangsetningu. Með nýhlaðinn rafgeymi og allt kerfið margyfirfarið enda til enda snéri ég lyklinum titrandi af spenningi. Ekkert gerðist! Vélin hagaði sér nákvæmlega eins og sú sem lá á hafsbotni. Ég fékk á tilfinninguna að ég hefði gert mig að fífli.
Heimsótti manninn sem hafði selt mér seinni vélina.Hann var gamall vélarefur, hafði marga fjöruna sopið í þeim efnum. Ég rakti raunir mínar fyrir honum og fékk niðurstöðu um hæl: “Það er bilaður hjá þér startarinn, vinur, Það eru ónýtar í honum fóðringarnar og líklega kolin líka. Ég á hér einn í lagi úti í skúr sem þú mátt eiga”
Þetta var í fyrsta skipti síðan ég keypti bátinn, sem ég sótti mér ráð til annarra. Sjálfsálitið hafði sett hroðalega niður því auðvitað átti ég að vita þetta. Þarna hafði reynsluleysið talað, ég átti að hafa þekkingu til að segja mér þetta sjálfur. Mér leið verulega illa. Ég hafði hent heilli vél, líklega betri en þeirri síðari og í þokkabót eytt mörgum lognkyrrum kvöldum í óþarfa viðgerðarbrölt, þegar tímanum hefði verið betur varið í siglingar.
Ég þáði startarann með þökkum. Fór niður í bát, skipti um startara og startaði í gang! Vandræðalaust, létt og eðlilega. Vélin malaði eins og köttur, og ég leysti frá bryggju.
Eins og áður hefur mátt skilja, var vélin fram í stýrishúsi. Þar var einnig stýrishjólið og öll stjórnun á vél, gír og skrúfu. Þar sem venjulegur Skódagírkassi var við vélina hafði ég úr fjórum gírum áfram að velja, og síðan einn afturábak. Þá var báturinn búinn skiptiskrúfu, sem flækti stjórnunina allverulega. Það fór drjúg stund í að átta sig á því hvaða stilling hentaði best, og eftir töluverðar prófanir þarna utan við bryggjuna fann ég út að með gírkassann í þriðja gír og skrúfuna á u.þ.b. treikvartskurði áfram skilaði vélin mestu, vann léttast og báturinn gekk best. Sá galli var hins vegar á, að skrúfan skar mjög lítið á annan veginn og í þessarri stöðu var það afturábakstillingin. Báturinn bakkaði því afar illa. Ef þörf var á að bakka rösklega var best að skipta gírkassanum í bakkgír, og stilla síðan skrúfuna á fullan skurð áfram. Þannig mátti með góðri inngjöf bakka svo hratt að sjórinn féll innyfir gaflinn!
Þegar ég loks gat litið upp frá gír- og skrúfuskiptilærdómnum, gaf ég mér tíma til að velta bátnum dálítið fyrir mér. Með þvi að standa í miðju hans og stíga síðan aðeins meira í annan fótinn gat ég hallað bátnum töluvert. Hann var svo kvikur að við minnstu hreyfingu mína lagðist hann bókstaflega á lista. Ég ímyndaði mér að orsökin væri sú að báturinn væri afar léttur, og með létta vél. Þegar ég svo kom aftur að bryggju, alsæll með árangurinn, beið þar maður sem hafði fylgst með æfingunum úr fjarlægð. “Þetta er hættulegur bátur” sagði maðurinn og hristi hausinn. “Hann er síðulaus. Það eru engar viðtökur í skrokknum aftan við hús. Það má mikið vera ef ekki verður slys á þessum bát” sagði hann svo um leið og hann hristi höfuðið og gekk burt.
Ég sat eftir, hugsandi. Auðvitað var þetta rétt hjá manninum. Ég hafði bara ekki litið þannig á málin í allri ánægjuvímunni yfir að vera orðinn bátseigandi. Skrokkurinn var –V- laga, ekki –U- laga eins og vænlegra hefði verið. Vegna léttleikans var því tiltölulega lítill hluti bátsins niðri í sjónum. Skrokkurinn var auk þess svo einkennilega byggður, eins og maðurinn hafði réttilega bent á, að hann var belgmestur um stýrishúsið. Þar sat einnig vélin, og þar var þ.a.l. mesta þungdin. Aftan við húsið var hann ákaflega rýr og burðarlítill.
Við þessu var svo sem ekkert að gera. Vélin virkaði, báturinn sigldi og það var það sem máli skipti, fannst mér.
Ég ákvað að gefa bátnum nafn og halda skírnarveislu. Ég átti kærustu á þessum tíma (sem raunar er sambýliskona í dag) og báturinn skyldi bera seinna nafn hennar – Huld - .Ég málaði nafnið framan á stýrishúsið á laugardegi. Síðan var farið á ball í Hnífsdal og skyldi það vera hluti skírnarveislunnar. Eftir ball bauð útgerðarmaðurinn/skipstjórinn til siglingar út á Prestabugtina utan við bæinn. Aðeins þrír þáðu boðið; ég sjálfur, kærastan og ungur ofurhugi sem ekki kallaði allt ömmu sína og vildi gjarnan prófa þessa stórhættulegu fleytu, sem svo var sögð. Kampavínið var til taks og skírnarathöfnin skyldi fara fram á bryggjunni en þegar til átti að taka tímdum við ekki kampavíninu á stefnið og mölvuðum því kókflösku fyllta með sjó! Eftir skírnarræðuna, sem ég flutti sjálfur, voru landfestar leystar og látið úr höfn. Þegar við komum út úr höfninni voru öll fimmtíu hestöflin leyst úr læðingi og trillan bókstaflega flaug áfram á spegilsléttum haffletinum. Nóttin var björt, lognið var algert. Það var vart hægt að hugsa sér betra veður fyrir skírnarsiglingu.
Við sáum stóran bát í fjarska, á innleið. Sigldum út á móti honum. Þegar við mættumst var trillunni snúið við og siglt samsíða inn undir bæinn. Báturinn var Sigurvon ÍS 500 frá Suðureyri, um 200 tonna skip. Ég uppgötvaði mér til mikillar ánægju að trillan gat gengið meira en Sigurvonin enda hlutfallið hestafl pr. tonn okkur öllu hagstæðara. Við sigldum fram fyrir Sigurvonina og dálítið út frá henni. Ég hafði nefnilega tekið eftir því að hún ruddi talsverðu á undan sér og myndaði því stórar öldur. Ég beið átekta þar til skipið var komið framhjá og setti síðan á fulla ferð áfram, þvert á siglingaleiðina.
Trillan mætti fyrstu öldunni og tók dýfu. Lyftist síðan hátt upp, sveif fram af öldutoppnum og stakk sér. Það kom ægilegt högg á skrokkinn. Stefnið fór á kaf uppundir glugga, mastrið brotnaði af, kampavínsflaskan hrundi niður í kjöl og brotnaði, vélin drap á sér og við féllum hvert um annað þvert í eina kös niður í bátinn. Meðan á þessu stóð tók báturinn þriðju ölduna með djúpri veltu. Síðan lægði sjóinn.
Þeir á Sigurvoninni virtust ekki hafa tekið eftir neinu. Sigldu áfram áleiðis í höfn, og við fórum að bjástra við vélina, hálfvönkuð eftir byltuna, auk þess að vera jú talsvert rykuð í höfðinu af skemmtan næturinnar. Vélin hafði kastast svo til á púðunum að raflögnin hafði slitnað af henni. Ég snéri saman einhverja víra, nóg til að geta gangsett, og við sigldum á dólinu inn í höfn, rifin, marin og aum, með kampavín í kjalsoginu og mastrið dinglandi í raflögnunum utan á stýrishúsinu. Bundum bátinn við bryggju og höltruðum heim á leið.
Daginn eftir var ég stoppaður af lögreglunni og spurður hvort ég hefði verið úti á sundum á bát um nóttina að fíflast kringum Sigurvonina. (Guðna Einars skipstjóra hafði þá ekki litist á blikuna, eftir allt saman!) -Nei, ekki hafði það verið ég, enda báturinn bilaður og ónothæfur þessa stundina. Ég sá að þeir trúðu mér ekki, en ætluðu þó auðsjáanleg ekkert að gera í málinu. Glottu aðeins og báðu mig endilega fara varlega á þessarri veltikollu. Ég lofaði því.
Ég lagaði það sem aflaga hafði farið, og síðan var hvert tækifæri nýtt til að skreppa með sjóstöng eða handfæri út með hlíðunum beggja vegna fjarðar. Í bestu veðrum kom jafnvel fyrir að siglt væri nokkuð út á Djúpið eða út með Óshlíð. Þar brást nær aldrei fiskur, og náðist oft reytingsafli. Sigling á trillu út með Óshlíð, jafnvel þó vel gangi, getur tekið 20-30 mínútur, jafnvel meira sé vindur og sjór á móti. Það var eftir eina slíka veiðiferð sem fór að kula út úr Skutulsfirðinum og ég ákvað að snúa heimleiðis. Til að njóta skjóls og hita hélt ég mig í stýrishúsinu á siglingunni í stað þess að gera að aflanum eins og vaninn var. Vindurinn jókst og innundir Hnífsdalsbryggjunni var orðið verulega hvasst. Í vindi útúr firðinum er vanalega sjólítið, enda skjól af landinu, svo ekki var teljandi ágjöf. Ég keyrði vélina með nokkuð meira afli en vanalega, og bætti heldur í þegar ég sá bát nálgast úr Jökulfjörðum. Ég mátti til með að reyna bátinn gagnvart þeim sem þar var á ferð. Eftir drykklanga stund á fullri ferð og ríflega það fór ég að finna einkennilega lykt. Þar sem ég var svo sem orðinn ýmsu vanur kippti ég mér ekkert upp við það en hélt áfram að fylgjast með aðvífandi bát sem fljótlega fór fram úr mér. Ekkert var þó slegið af því ég hafði hug á að hitta þá sem þar voru á ferð, þegar heim kæmi. Lyktin jókst, og ég tók eftir, þar sem örlítið var tekið að bregða birtu, að pústgrein vélarinnar var farin að glóa af álaginu. Þar þóttist ég finna skýringuna á lyktinni, þó mér fyndist að eitthvað væri sem ekki passaði alveg. Eftir nokkra stund varð ég var við reyk í kringum mig og skynjaði á sama augnabliki hvað það var sem ekki passaði: lyktin sem ég fann og var nú orðin verulega megn, var ekki af heitu járni, heldur logandi viði. Ég kveikti samstundis á perunni, sló af vél og stökk aftur úr stýrishúsinu. Á því var tvöföld vængjahurð sem opnaðist út, sem betur fór, því öll bakhlið stýrishússins stjórnborðsmegin stóð í björtu báli! Ég teygði mig í fötu í skutnum, fyllti hana af sjó og skvetti á þilið. Eldurinn slokknaði strax, ég settist niður með hjartslátt og bölvaði sjálfum mér fyrir bjánaganginn. Sem fyrr sagði var báturinn með bílvél en ekki hefðbundna bátavél. Þ.a.l. var púströrið ekki kælt, eins og í langflestum trilluvélum, heldur aðeins lagt á sama hátt og í bíl, frá vélinni aftur með henni, út í gegnum gafl stýrishússins og þaðan beint upp fyrir þakbrún. Meðan ég hafði skemmt mér yfir glóandi pústgreininni hafði rörið aftar, sem hafði jú roðnað “aðeins”, kveikt í þilinu þar sem það lá í gegn. Þar sem þetta gerðist fyrir aftan mig og ég var með allan hugann við það sem ég sá út um gluggana hafði ég ekki tekið eftir neinu – nema lyktinni! Sem betur fer urðu litlar skemmdir á bátnum en það var kapteinn með sótsvart stýrishús og sviðið stolt, sem lagði að bryggju það kvöldið.
Á þessum tíma bjó Robbi Færeyingur á Ísafirði. Í símaskránni var hann nefndur Róbert Róbertsson stýrimaður, en fyrir okkur strákunum var hann semsagt Robbi Færeyingur. Robbi var líklega um þrítugt, fjölskyldumaður og starfaði við sjómennsku. Hann var gæddur þeim eiginleikum að kunna og geta allt sem snerti fiskveiðar og sjómennsku– sama hvar borið var niður. Það var a.m.k. hans trú, og engin ástæða til að rengja hann. Robbi átti einhverntíma leið um bryggjuna þegar ég var að brasa í trillunni. Hann leit yfir útgerðina og kvað uppúr með að hér vantaði eitt og annað ef vel ætti að vera. Hann kvaðst þess albúinn að segja mér, landkrabbanum, til um allt sem að fiskveiðum léti, og í sameiningu gætum við breytt þessarri nábyttu í fínt veiðiskip. Ég lét nú kannski lítið yfir, vildi enda eiga mína útgerð í friði þó kannski mætti hlera mál manna, væri eitthvað það rætt sem ég teldi mig geta lært af. En Robbi var áhugasamur í meira lagi svo ég ákvað að bjóða honum í smá sjóferð út á sundin. Hann hafði reyndar verið úti að ganga með barn í kerru en leysti það vandamál með því að kippa barninu með. Ég leysti frá og lét úr höfn. Robbi tók sér sæti á þóftu og lét barnið sitja við hlið sér. Ég sigldi í rólegheitum út í sundin og dólaði þar stóran hring meðan Robbi ræddi í miklum ham um væntanlega stórútgerð, sem hann augljóslega taldi sig strax orðinn hluthafa í. Það sem hins vegar fór í gegnum huga minn var hvernig ég gæti sem best losnað ur þessarri klípu án þess að vera ókurteis. Púkinn kom upp í mér, og um leið vék öll skynsemi til hliðar. Ég samdi hernaðaráætlun. Sneri bátnum til baka áleiðis til hafnar, og gaf fulla ferð, “Helvíti gengur hún”, hrópaði Robbi gegnum hávaðann. Ég skemmti mér. Þegar við beygðum fyrir brimvarnargarðinn hallaðist báturinn talsvert að vanda, og Robbi kallaði: “helvíti er hún kvik!” “Þetta er nú ekkert” galaði ég á móti úr stýrishúsinu. “Sjáðu þetta” Um leið svipti ég stýrinu í gagnstæða átt, þverlagði bátinn í hálfhring og keyrði á fullri ferð og fullri beygju í eigin öldur. Nú gerðust hlutirnir hratt. Trillan hentist gjörsamlega á hliðina, svo sjórinn féll óheft inn aftan við stýrishús. Robbi greip dauðahaldi í barnið annarri hendi og náði í borðstokkinn sem upp snéri með hinni. Sjálfur datt ég á hausinn og missti stýrið, en náði að koma undir mig löppunum, slá aðeins af og leggja stýrið í borð á hinn veginn. Borðstokkurinn kom uppúr sjó og báturinn rétti sig. Robbi var fölur en sagði ekkert. Ég dólaði að bryggju og lagði að. Robbi tók barnið orðalaust og klifraði upp á bryggju. Þegar hann hafði fast undir fótum fékk hann málið: “Ég held þú ættir að brenna þennan manndrápsbolla sem fyrst áður en þú drepur einhvern á þessu. Um borð í þetta fer ég aldrei aftur!”
Herbragðið hafði heppnast. Raunar svo vel að ég var sjálfur skíthræddur. Ég sá eftir fíflaganginum og nagaði mig í handarbökin fyrir að hafa ekki tekið tillit til barnsins. Ég átti sjálfur nokkur ár í að verða pabbi og skildi kannski ekki hugsanaganginn. Barnið var nánast eins og bangsi fyrir mér. Svo var hitt á að líta, að ég hafði reynt eitt og annað í fiflagangi á bátnum, en þessi viðbrögð voru mér ný, og fram að þessu hafði það verið mín bjargföst trú að hann gæti farið flatur en myndi aldrei ná að súpa inn á sig sjó. Þetta atvik undirstrikaði reynsluleysi mitt og varð mér lærdómsríkt.
Einhverju seinna kom ég niður á bryggju. Þar stóð þá hópur manna á spjalli, meðal þeirra var Torfi Einars, lögregluþjónn. Hann var (og er) skútuáhugamaður mikill og átti þarna bát. Um leið og ég geng niður á bryggjuna bendir Torfi á trilluna og segir: “Átt þú þetta helvíti?” Mér var misboðið, en kvað þó já við. “Það á einhver eftir að drepa sig á þessu”, sagði Torfi. “Ég steig á borðstokkinn á henni áðan og var nærri kominn í sjóinn. Þetta er eitthvað það valtasta helvíti sem ég hef séð!”
Ég reyndi að finna eitthvað svar, en það sem mér kom fyrst í hug þorði ég ekki að láta flakka – ekki við lögregluþjóninn. (“Hvern andskotann varstu að stíga á MINN bát?”). Mér fannst betra að leiða háðsbylgjuna sem skall á mér frá hópnum hjá mér, þóttist skoða landfestarnar, leit yfir bátinn og labbaði svo burt. Á laið upp landganginn skall á bakinu á mér “ það er alltof fallegt nafn á þessum helvítis hlandkoppi. Hann ætti frekar að heita Háski” (gríðarlegur margradda hlátur) Ég þekkti rödd Torfa. Fokreiður lét ég mig hverfa inn í bíl og ók burt. Ég hafði verið niðurlægður, báturinn minn hafði verið niðurlægður. Á þessu augnabliki var eineltið fundið upp! Í ofanálag höfðu einhverjir skúrkar uppdiktað nýtt ónefni á bátinn. Þessu meinlega uppnefni var svo skellt á mig hvar sem ég fór. Í tilefni skrokklagsins höfðu þessar illu tungur gefið fleytunni nafnið “Kviðpokaseiðið!”
Svo hjöðnuðu bylgjurnar. Það var nefnilega tilfellið að Torfi var ágætis náungi, ákaflega vel liðinn sem lögga, og hæfilega strangur við okkur guttana sem kannski höguðum okkur ekki alveg eftir bókinni. Okkur var þokkalega til vina og þeir voru ekki margir sem lögðu illt til Torfa. Mér þótti óráð að fylla þann flokk, vildi frekar eiga hann með en móti.

Það er orða sannast að skjótt skipast veður í lofti. Það leið að hausti, aðeins lifðu nokkrir dagar af ágúst. Kærastan var löngu farin sinn veg og ég hafði málað yfir nafnið. Hafði náð mér í aðra, að sunnan, sem því miður var á heimleið eftir sumarvinnu vestra og skyldi setjast á skólabekk. Ég sat undir stýri í frystihússvörubíl og landaði togarafiski, meiraprófsmenntaskóladroppát sem hafði fundist það eins og viðundur innan um allt unga fólkið sem mætti haustið´73 í Menntaskólann á Ísafirði, uppfullt af speki lífsins og ákaflega meðvitað um eigið pólitískt mikilvægi. Eftir þann vetur var ég ákveðinn í að frekari skólaganga nyti ekki forgangs fram yfir brauðstrit blandað áhugamálum. Í bílútvarpinu malaði miðdegissagan og það leið að þrjúfréttum. Á undan þeim komu hefðbundnar auglýsingar. Útsölur, skólavörur, skólafatnaður. Enn eru nokkur sæti laus í grunndeild málmiðna við Iðnskólann í Reykjavík. Umsóknarfrestur rennur út eftir þrjá daga. Hækkað í útvarpinu, bætt við hraðann og ég var kominn með fiskinn út í Hnífsdal á augabragði. Meðan lyftaramennirnir tóku af bílnum hljóp ég inn í símann og hringdi. Fimm mínútum síðar var ég innritaður í grunndeild málmiðna í Reykjavík. Ég! Sem aldrei ætlaði suður!
Lauk vinnudeginum, gekk strax um kvöldið í að hnýta lausa enda. Húsnæði, fæði um veturinn, skotsilfur. Já, skotsilfur! Ég átti ekki krónu. En ég átti bíl og ég átti trilluna. Og vissi um mann á Ísafirði sem hafði sýnt henni áhuga. Ég hringdi í hann. Daginn eftir átti ég skotsilfur til a.m.k. hluta vetrar. En engan bát.

Veturinn ´78 - ´79 var langur og erfiður, andvirði trillunnar entist framyfir jól. Eftir það blankheit og aftur blankheit. Ég vissi af trillunni uppi á kambi vestra, og vissi líka að nýr eigandi hafði engan sóma sýnt henni. Hún hafði verið á floti lengi vetrar, hálffull af vatni og snjó. Síðar tekin upp á kamb og eitthvert spýtnadrasl neglt yfir hana til “varnar”. Um vorið var svo komið að ég varð að selja bílinn til að geta lifað síðustu vikurnar og til að hafa efni á heimferðinni. Fyrir bílinn fékk ég einhverja aura, en afganginn í víxlum. Þegar heim kom fór ég beint í frystihúsið aftur, og á vörubílinn. Ég átti oft leið fram hjá trillunni þar sem hún stóð umkomulaus og í vanhirðu uppi á kambi. Næst þegar ég hitti eigandann bauð ég honum víxlana í skiptum fyrir bátinn. Hann samþykkti. Ég hafði eignast trilluna mína í annað sinn!

Báturinn hafði verið tekinn á land innst í firðinum, í ágætri fjöru en langt frá allri aðstöðu, s.s.rafmagni. Ég fékk því lánaðan kranabíl hjá frystihúsinu, tók bátinn á bílpallinn og flutti útí bæ, þar sem smábátakarlar höfðu viðhaldsaðstöðu. Þar gat ég dundað við að lagfæra það sem betur mátti horfa eftir tæplega ár í annars eigu. Það var málað, það var snyrt. Vélin yfirfarin og hreinsuð og stýrisbúnaður endurnýjaður. Svo kom að sjósetningu. Ég hafði ákveðið, eftir nokkrar vangaveltur, að prófa mig áfram með ballest í bátinn, þó mér væri verulega illa við að þyngja hann. Eitthvað varð þó að gera, og eftir sjósetningu vigtaði ég sand í nokkra poka og raðaði í botninn. Mér reiknaðist til að ég þyrfti 300 kg. af ballest ef vel ætti að vera. Sandinn gat ég ekki notað til annars en að prófa, vegna fyrirferðar. Mér var bent á að skipasmíðastöðin ætti nokkur bretti af hrájárnsklumpum, sem myndu hentugir í þetta. Ég fór og leit á járnið og leist vel á. Klumparnir voru u.þ.b. 25x25 cm, og um 8cm þykkir. Ég talaði við velviljaðan mann, sem vigtaði einn klump, og sagði mér hversu marga ég þyrfti í 300 kg. Síðan lá leiðin til framkvæmdastjórans til að borga. Það lagðist ekki vel í mig. Maðurinn var nágranni foreldra minna, ég kannaðist við hann og þótti hann leiðinlegur. Hann brást ekki væntingum. Þegar ég hafði kynnt honum málið og gefið upp magnið reiknaði hann út verð sem var sirka tvöfalt það sem ég hafði -af svartsýni þó- ímyndað mér. Ég spurði hvort þetta væri rétt. Hann horfði á mig, pírði augun en svaraði ekki. Ég sagði honum að ég hefði engan veginn efni á þessu, sem var dagsatt. Ég yrði því að sætta mig við helftina. Hann helmingaði upphæðina með fýlusvip, og ég sleit þessa þúsundkalla beint út úr hjartanu í mér. Ég náði mér í kerru, taldi saman 150 kg í klumpum og hélt til skips. Á leiðinni hugsaði ég mitt ráð. Mér hafði þótt verðið tvöfalt sanngirnisverð. Mig langaði að ná mér niðri á manninum fyrir fýluna og viðmótið, og það að geta ekki séð aumur á fátækum útgerðarmanni með nokkra hrájárnsklumpa. Ég fann lausnina, og þegar aðrir voru að ganga til náða renndi ég með kerruna niður að skipasmíðastöð og náði í þann hluta sem mér fannst mér bera með réttu.
Með 300kg af hrájárni í kilinum snardatt gangur bátsins niður. Nú var ekki lengur um að ræða “flug”, heldur gekk hún svona þokkalegan trillugang, um 7-8 mílur. Mesta breytingin var þó á stöðugleikanum. Báturinn varð hin mesta sjóborg, tók raunar kannski fullmikið framanyfir í öldu, en það var ekkert sem orð var á gerandi. Menn á bryggjunni urðu varir við breytinguna og einstaka kinkaði kolli í viðurkenningarskyni. Það þótti mér gott. Vegna mikillar vinnu sumarið ´79 var báturinn þó minna notaður en ætlunin var.Það sannaðist svo um haustið,máltækið gamla: “Illur fengur, illa forgengur”. Þegar ég tók bátinn á land um mánaðamót sept.-okt. þá dró ég hann upp í fjöru á hálfföllnu. Til að létta hann tók ég upp helming klumpanna og lagði í fjöruna við hlið bátsins. Þegar ég kom svo morguninn eftir til að sækja járnið var það horfið – hver einasti klumpur úr fjörunni. Aðeins var eftir sá hluti sem í bátnum var. Kannski var það líka sá hluti sem ég hafði borgað fyrir.

Að hausti settist ég í Iðnskólann vestra og lauk þar um áramót undirbúningi fyrir nám í bifvélavirkjun. Í ársbyrjun ´80 hóf ég svo störf hjá Vélsm. Þór hf.- bíladeild-, á verknámssamningi. Sumarið ´80 var afar annasamt, mikið að gera á verkstæðinu og enn meira í vélsmiðjunni. Það var lítill tími til að sinna bátnum, en þó var hann eitthvað notaður á sjóstöng, aðallega út með Óshlíð og við Básana Arnardalsmegin. Að hausti var vetrarbúið á vanalegan hátt, nema nú tók ég bátinn upp á plan við bílaverkstæðið og geymdi hann þar undir segli.
Sumarið ´81 var að öllu leyti svipað, nema hvað gamla kærastan birtist aftur á þröskuldinum, og báturinn fékk því sitt gamla nafn að nýju. Þegar leið að hausti og trillan hafði sáralítið verið notuð um sumarið, kom enn upp sú staða að þessi kærasta skyldi líka í skóla syðra. Eins og í fyrra tilvikinu ákvað ég að fara með henni. Nú var hins vegar allt betur undirbúið. Ég réði mig á verkstæði í Reykjavík, og fékk námssamninginn yfirfærðan fyrir liðlegheit Gests Halldórssonar forstjóra og eiganda. Þegar skóli skyldi hefjast fluttum við bílinn okkar suður með skipi, fylltan fátæklegri búslóð. Trillan var tekin á land og gengið frá henni á plani verkstæðisins eins og veturinn áður. Þegar ég bað verkstjóra verkstæðisins að hafa auga með henni spurði hann hvort mig vantaði ekki aura til fararinnar og vetrarins. Ég gat ekki neitað því. Hann spurði hvort ég vildi ekki bara selja sér bátinn. Eftir nokkra umhugsun féllst ég á það. Ég vissi bátinn í góðum höndum, var boðið gott verð og þegar við héldum suður var ég þónokkrum aurum ríkari – en trillu fátækari. Ég hafði selt bátinn minn í annað sinn!

Veturinn syðra kom og fór. Hann bar með sér miklar sviptingar, ég keypti fyrstu íbúðina mína, að Hverfisgötu 55 í Rvk. og trillupeningarnir komu í góðar þarfir. Í fyrsta sinn á ævinni þurfti ég að standsetja íbúð, færa og breyta innréttingum, leggja gólfefni ofl. ásamt því að kynnast nábýli við sérlundaða meðeigendur, dreng sem látlaust spilaði á rafmagnsgítar, daginn inn og út, án þess að taka nokkrum framförum, og því sem verra var, fyllibyttur og hávaðaseggi. Við náðum að búa þrjá mánuði í íbúðinni áður en skóla kærustunnar (hér eftir nefnd sambýliskona) lauk og við héldum, eins og löngu var ákveðið, vestur aftur. Íbúðina leigðum við skyldfólki en fengum inni í sumarbústað Járniðnaðarmannafélagsins í “Skóginum” heima. Ég fór aftur að vinna hjá Þór hf. upp í námssamninginn minn. Trillunni vissi ég af inni í Súðavík þar sem hún var orðin sameign verkstjórans og bifvélavirkja í Súðavík. Hún var sumarið´82 í miklum breytingum og lagfæringum, m.a. var skipt um vél. Fljótlega eftir að vestur kom keyptum við karl faðir minn 14 feta hálfplanandi spænskan plastbát úr Bolungavík. Hann var knúinn 25ha. utanborðsmótor, og var ákaflega góð fleyta í alla staði. Á honum fór ég mína fyrstu ferð norður í Jökulfirði, og líklega var það eina ferðin sem eitthvað kvað að þetta sumar, fyrir utan vanalegar sjóstangarferðir, því sumarið bókstaflega hvarf í vinnu. Allt í einu var komið haust, plastbáturinn kominn upp á land í vetrarhíði og konan farin suður til að ljúka síðasta vetri í námi. Ég varð eftir á Ísafirði til að ljúka mínu námi með sveinsprófi. Þegar snjóa leysti á ísafirði vorið ´83 var ég orðinn bifvélavirki, og konan á leið vestur,orðin leikskólakennari, eða fóstra, eins og það hét þá. Þau komu raunar tvö vestur, því konan bar í sér frumburðinn sem kom svo í heiminn 10 dögum síðar. Þar sem ekki var útlit fyrir að tími yrði fyrir útgerðarbrölt þetta sumarið heldur var plastbáturinn seldur. Ég lét mér duga að heilsa upp á karlana á bryggjunni og horfa út á Djúpið á lognkyrrum sumarkvöldum.
Það var liðið talsvert á ágústmánuð þegar pabbi minn birtist eitt kvöldið og veifaði lyklakippu. “Ég var að kaupa bát”. Bara svona! Enginn fyrirvari, hafði boðist skip hjá manni sem var að flytja burtu,og keypti á staðnum! Skipið? Jú, 24 feta FJORD, norsk snekkja með öllum búnaði, eldunaraðstöðu, ísskáp, salernisklefa, aukasvefnkáetu undir stýrishúsi og átta strokka FORD bensínvél með hældrifi. Þvílíkt verkfæri! Daginn eftir var tekinn prufuhringur út á Prestabugtina og það voru ólýsanleg umskipti frá Skódabílvél og 25ha utanborðsmótor að hafa tvöhundruðogfimmtíu hestafla sleggju undir fótunum. 26 sjómílur var ganghraðinn og okkur fannst við svífa! Þarna var allt til alls, fljótandi sumarbústaður. Þessir bátar voru ekki mjög algengir úti á landi á þessum tíma, og við vorum bókstaflega að rifna af stolti.
Þar sem fljótlega fór að hausta var snekkjan tekin á land uppúr miðjum september og vetrarbúin. Vorið ´84, þegar menn fóru að huga að bátum sínum og setja á flot var eigandinn hins vegar búinn að setja saman langan lista yfir allt sem hann vildi lagfæra áður en sjósett yrði. Það var strax sýnt að með því móti yrði báturinn ekki tilbúinn á sjó fyrr en síðsumars. En eigandanum lá svo sem ekkert á.
Mér þótti illa horfa með sumarið og orðaði það á verkstæðinu. Verkstjórinn kom til mín og spurði hvort ekki stæði til að sjósetja snekkjuna. Ég kvað ekkert útlit fyrir það. “Vilt´ekki kaupa bát?” sagði hann og glotti. “Þú getur fengið trilluna þína aftur ef þú vilt. Það er alltaf eitthvað helvítis basl á vélinni. Þú mátt reyna núna” Trillan hafði nú um skeið verið geymd á svæði vélsmiðjunnar og ég vissi af einhverjum raunum með nýju vélina. Mér var skemmt. Þarna bauðst mér að kaupa bátinn minn í þriðja sinn, nú allverulega endurbættan. Ég fór og ræddi við bankastjórann. Daginn eftir átti ég bát. Bátinn minn. Enn einu sinni.

Nú fór í hönd tími mikilla vangaveltna og yfirlegu. Þannig var að verkstjórinn og meðeigandi hans höfðu tekið olíuverkið úr vélinni til að leita að bilun en þar sem langt var um liðið hafði týnst mikilvægt stykki úr vélinni. Þar sem þeir félagar vissu frekar lítið um uppruna vélarinnar fór ég að afla mér allra þeirra upplýsinga fáanlegar voru. Þá varð mér til happs að til okkar kom lyftaraviðgerðarmaður Norðurtangans hf. Hann leit á vélina og kvað uppúr með að þessi vél, sem bar nafnið VOLVO PENTA væri hreint engin Volvo, og því útilokað að Volvoumboðið kynni á henni nokkur skil. Þetta væri Mercedes-Benz vél sem Volvo hefði keypt og “marinerað” (breytt í bátavél). Hann sagði þessa vél vera algenga í Steinbock lyfturum og ég skyldi leita til Steinbock-þjónustunnar í Rvk. vegna hlutarins sem vantaði.
Ég þáði ráðið og hringdi. Þar leystust málin farsællega, ég fékk góðar upplýsingar hjá hjálplegum mönnum sem m.a. fólu í sér að vélin væri 48 hestöfl, og ætti að vera ákaflega gangviss og þýð. Einnig fékk ég notað stykki sent í böggli án reiknings eða kröfu! Með upplýsingarnar við hendina lagði ég til atlögu við vélina. Hún fór í gang og malaði létt. Verkstjórinn og fyrrum eigandi leit yfir verkið, hlustaði á gang vélarinnar og hristi höfuðið. Hafði orð á því að þeir sameigendur hefðu hreinlega aldrei gefið sér tíma til að finna hvað raunverulega var að.
Ég sjósetti bátinn og fór prufuhringinn, spenntur yfir að finna hvernig báturinn væri með þessari stóru dieselvél. Skemmst er frá að segja að þessi búnaður hafði yfirburði gagnvart gömlu Skódavélinni. Vélin var auk þess sett niður aftan við stýrishúsið í stað þess að vera inni í því eins og áður var. Þar með var stýrishúsið orðið raunveruleg vistarvera, í stað vélarskýlis. Vegna þyngdar vélarinnar þurfti mjög litla ballest og stöðugleikinn var góður.
Þetta sumar, ´84 var báturinn allnokkuð notaður. Oftast var ég einn, en þó kom fyrir að kunningjar slæddust með. Það var á mánudagskvöldi, einu af þessum lognkyrru sumarkvöldum vestra, að ég bauð félaga mínum á sjóstöng út að Arnarnesi. Við lögðum af stað upp úr kl. 19 og þegar endum hafði verið sleppt var sett á fullt út og við settumst fram í hús. Á útleiðinni var spjallað , báturinn malaði og tilveran var tímalaus. Allt þar til komið var út á móts við Básana, klettarana í fjörunni við utanverða Kirkjubólshlíð. Í miðri setningu þagnaði félaginn, stapaði niður fæti og sagði svo: “Hvaða helvítis vatn er á gólfinu?” Ég leit niður og sá að plittarnir voru við það að fljóta upp! Ég vissi um leið að þar sem báturinn var mikið reistur á siglingu og vatn var komið alla leið fram í lúkar, hlaut að vera mikið afturí. Húsið var gluggalaust að aftanverðu svo ég opnaði hurðirnar. Báturinn var hálfur af sjó! Gírinn var kominn á kaf og vélin farin að ausa upp með reimskífunum! Ein handdæla var í bátnum og í hana var strax gripið auk vatnsfötu, og ausið upp á líf og dauða. Enginn björgunarbátur, engin björgunarvesti. Ég setti á fulla ferð áleiðis í land. Við sáum sjóinn hækka í bátnum, þrátt fyrir austurinn. Það var tvísýnt hvort við næðum landi. Báturinn var að fyllast af sjó, og lekinn virtist aukast með ferðinni. Við vorum vissir um að hann sykki áður en fjörunni yrði náð, við vorum tilbúnir að synda síðasta spölinn. Hugsunin náði þó svo langt að ég vildi ekki láta bátinn sökkva með vél í gangi, vildi ekki láta hana eyðileggjast. Vissi að auðvelt yrði að ná bátnum upp, svo nálægt landi, væri það gert strax. Ég teygði mig fram í hús og drap á vélinni. Báturinn rann þyngslalega síðustu metrana upp í stórgrýtta fjöruna og stöðvaðist við stóran stein, 5-6 metra frá fjöruborðinu. Við vorum við það að stökkva í sjóinn með kaðal þegar félagi minn sagði: “Það er hætt að hækka í !” Við athuguðum málið og sáum engan sjó koma upp þar sem áður hafði verið hálfgert gos upp með gírnum á vélinni. Við tókum aftur til við að ausa og dæla og strax lækkaði yfirborðið umtalsvert. Allt lauslegt var á floti í bátnum, og meðal þess rak ég augun í korktappa sem ég hafði ekki séð fyrr. Það læddist að mér ljótur grunur. Sá sem sett hafði vélina í bátinn hafði einhverntíma nefnt við mig tappa undir gírnum sem þyrfti að passa. Gírinn væri sumsé sjókældur, sjódælan á vélinni dældi sjónum upp um botnstykkið, gegnum vatnskælana og að síðustu gegnum gírinn og út. Tappinn væri til að tæma sjókælikerfið. Ekki hefði verið til réttur tappi svo hann hefði troðið korktappa í gatið. Færi tappinn hins vegar úr, dældi sjódælan öllum kælisjónum gegnum gírinn og niður í kjöl, í stað þess að dæla út fyrir borðstokkinn. Ég bölvaði sjálfum mér! Ég hafði ekki, í öllum asanum við að komast í land, tekið eftir því að enginn sjór kom út úr síðustykkinu. Heldur ekki tappanum á floti. Raunar var heppni að við höfðum ekki ausið honum fyrir borð. Að auki hafði ég sett vélina á fullt til að komast sem fyrst í land og með því aukið dælinguna um helming. Þvílík heimska! Við þurrjusum bátinn, settum tappann í og settum í gang aftur. Hvorugur okkar hafði taugar í áframhaldandi sjóferð svo við sigldum á hálfri ferð inn til Ísafjarðar aftur. Sem betur fer höfðu engar skemmdir orðið, utan þess að skipta þurfti um olíur og startara og rafal þurfti að taka upp og hreinsa. Síðan var smíðaður tappi sem ekki var hætta á að dytti úr þegar minnst varði. Það var erfitt að vera með nýstofnað heimili og nýtt barn og fjárhagurinn bar illa afborganir af bát sem ekkert kom inná og var í raun hreint leiktæki. Þar við bættist að við höfðum ákveðið að selja íbúðina okkar syðra og kaupa á Ísafirði. Þar sem ekkert gekk að selja leigðum við vestra. Eftir að sumrinu ’82 lauk hafði ég búið inni á foreldrunum en frá fæðingu frumburðarins sumarið ´83 höfðum við, þegar þarna var komið sögu, búið í þremur leiguíbúðum, tvær voru seldar undan okkur og sú þriðja var á sölu. Við höfðum augastað á sannkölluðu draumahúsi, litlu timburhúsi úti í Krók, með útsýni út á Skutulsfjörðinn og Djúpið til Snæfjallastrandar, en gátum okkur hvergi hreyft því ekki seldist syðra. Haustið ´84 var trillan vetrarbúin og sett upp á kamb. Við þraukuðum veturinn í lélegu leiguhúsnæði. Undir vor, þegar ekkert hafði gerst í sölumálum syðra, tókum við stóra ákvörðun. Ísafjarðarkaupstaður, sem var vinnuveitandi konunnar, hafði ekkert viljað aðstoða okkur með leiguíbúð til lengri tíma, jafnvel þó skortur væri á fóstrum. Við ákváðum því að skoða atvinnuauglýsingar blaðanna og grípa fyrsta sveitarfélag sem auglýsti eftir fóstru og byði húsnæði, eða aðstoð við útvegun þess. Ekki þurfti að leita nema u.þ.b. tvær vikur. Fyrsti staður sem auglýsti á þennan veg var Neskaupstaður. Við hringdum, þeir vildu allt fyrir okkur gera. Ég hafði svo sem treyst mér til að vinna hvað sem væri, en félagsmálastjórinn þeirra, sem sá um ráðningar á leikskólann (Einar Már Sigurðsson,núv. alþ.m.) hringdi um hæl og hafði útvegað vinnu fyrir bifvélavirkjann á verkstæði Síldarvinnslunnar.
Við gengum frá ráðningum og byrjuðum að pakka búslóðinni. Í miðju verki hringdi síminn. Það var komið ágætt tilboð í íbúðina syðra. Nýlegur bíll uppí og afgangurinn staðgreiddur. Við seldum strax. Það varð hins vegar ekki aftur snúið með búferlaflutninginn, þar höfðu allir lausir endar verið hnýttir. Konan fór á undan suður til að skrifa undir sölu og jafnframt að selja uppítökubílinn.
Ég lauk pökkun, búslóðin komst fyrir í 10 feta gámi! Kannaðst við pilt frá Reykhólum sem mikinn áhuga hafði haft á trillunni, aðallega vegna vélarorkunnar. Hitti hann og bauð honum bátinn. Hann sló til og keypti. Ætlunin var að nota bátinn í drátt á þangböllum fyrir Þörungavinnsluna á Reykhólum. Vegna vélaraflsins var hann talinn tilvalinn til þess.

Ég afhenti bátinn, tók við greiðslu, fékk lánaðan lyftara og flutti gáminn niður á höfn. Skellti í lás á tómri íbúð, kvaddi fjölskylduna og steig uppí flugvél suður. Trilluna sá ég aldrei aftur.

-------------------------------------------

Mörgum, mörgum árum síðar, þá löngu fluttur vestur aftur og búinn að kaupa litla draumahúsið í Króknum, gerðiég tilraun til að hafa upp á bátnum. Hringdi vestur að Reykhólum, í verkstæðismann sem mér þótti líklegur til að vita eitthvað. Ég kom ekki að tómum kofanum. Báturinn hafði skipt um eigendur vestra, og hann hafði aðstoðað nýjan eiganda við að taka vélina úr og setja aðra minni í staðinn. Hafði aldrei fengið vinnuna greidda, báturinn væri einhversstaðar í grenndinni og hann lofaði að athuga hvað hægt væri að gera í málinu. Rúmum mánuði síðar spurði ég andlát þessa greiðvikna manns. Þar með slitnaði sá þráður, og ég hætti leit.

Trillan fór sem áður segir í þangballadrátt fyrir Þörungavinnsluna á Reykhólum Það er svo kannski merkileg tilviljun að núna, þegar ég hef keypt - frá Reykhólum- þá trillu sem ég hef lofað konunni og sjálfum mér að verði sú síðasta, þá skuli hennar síðasta hlutverk vestra hafa verið – jú, eimitt -þangballadráttur fyrir Þörungavinnsluna.

ENDIR.